Çalışanların ücretlerinin genel olarak en geç ayda bir ödenmesi gerekiyor. Ödeme süresi, bireysel iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile bir haftaya kadar indirilebiliyor…
Ancak yaşanan ekonomik krizlerin de etkisiyle zaman zaman nakit sıkıntısına düşen işletmelerin, çalışanların ücretlerini süresinde ödeyememesi söz konusu olabiliyor. Bu durumda, ücreti zamanında ödenmeyen işçinin işe gelmekle birlikte çalışmamak veya iş sözleşmesini feshetmek gibi hakları var.Ancak işçi tarafından bu hakların kullanılması, kullanılan hakka göre iş barışının bozulması veya işçinin işsiz kalması sonucunu doğurabiliyor. Bu nedenle de bu hakları kullanmadan önce sonuçlarının da iyi hesaplanması gerekiyor…
İŞ GÖRME BORCUNU YERİNE GETİRMEKTEN KAÇINMA
4857 sayılı İş Kanununun 34. maddesine göre, ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu durumda işçi işe geliyor ama işbaşı yapmıyor…
Ücreti yirmi gün içinde ödenmediği için kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmeyen işçiler, sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi bu durum grev olarak nitelendirilmiyor.Bu işçilerin bu eylemleri nedeniyle iş sözleşmeleri, çalışmadıkları gerekçesiyle feshedilemez, yani işten çıkarılamaz. Yerlerine yeni işçi alınamaz ve yapmaları gereken işler başkalarına yaptırılamaz.Böyle bir eylemin işyerindeki çalışma barışını olumsuz etkileyeceği muhakkak.
İşverenin, kendisine karşı bu tür bir eylemde bulunan işçiyi, bu nedenle olmasa da ilk fırsatta başka bir nedenle işten çıkaracağı kuşkusuz. Bu nedenle söz konusu hakkın son çare olarak kullanılmasında yarar var.
İŞ SÖZLEŞMESİNİN HAKLI NEDENLE FESHİ
4857 sayılı İş Kanununun 24. maddesine göre, ücreti kanun hükümlerine veya sözleşme şartları uygun olarak hesaplanıp ödenmeyen işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz olarak feshedebiliyor.İş sözleşmeleri ile ödeme süresi belirlenmiş olmasa bile kanun hükmüne göre ayda bir ödenmesi gereken ücreti, mücbir sebep olmaksızın yirmi gün içinde ödenmeyen işçi iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz olarak feshedebilir.
İş sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçi kıdem tazminatına hak kazanır.Tabi” ki bu durumda işçinin işsizlik ödeneğine hak kazanması söz konusu olmakla birlikte, işsiz kalması ve ücretini ödemeyen işverenin, kıdem tazminatını da ödememesi söz konusu olabilmekte. İşçi de haklarını yargı yoluna giderek alabilmekte.
Hatta işveren gerçekten zor durumda ise işçi alacağını ancak icra yoluyla alabilmekte. Bu da uzunca bir süreci gerektirmekte.İşte bu nedenle, işveren gerçekten ödeme güçlüğü nedeniyle ücret ödemesini geciktiriyorsa, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkını son çare olarak düşünmek gerekiyor.
Ayrıca fesih öncesinde işverenle görüşüp, görüşmeden sonuç çıkmaması halinde öncelikle noter marifetiyle ihtarname çekip, ücretinin kanun hükümlerine göre ödenmemesi halinde son çare olarak iş sözleşmesini haklı nedenle feshedeceğini işverene ihtar etmekte yarar var.
Metin Taş & Sezgin Özcan21 Şubat 2012
