Sorunuz:
Merhabalar,
Ben işe geri iade davasını kazanıp eski işyerimde tekrar işe başladım. Haliyle daha önceden almış olduğum kıdem tazminatını ve 2 ihbarı, ise başlandığında verilen 4 maaşı düşerek işverene yaklaşık 20 bin tl. Borçlandım. Bu borcu maaşımdan belirli oranda düşmeleri için bana belge imzalattılar. maaş’tan düşecek oran yazılmadı. Beni bu konuda mağdur etmeyeceklerini şifaen söylediler. Maaş zamanı geldiğinde, bana dediler ki her ay 1000 tl. Kesinti olacak taki 20 bin tl’yi tahsil edene kadar. Kendilerine bu durumun beni ekonomik açıdan zorlayacağını sözlü ve yazılı söylememe rağmen yine kendi bildiklerini yaptılar. Bana dedikleri kanun böyle diyor.3 aydır maaşımdan 1000 tl. kesinti yapılmakta. Bu durumda ben ne yapabilirim? Bu da yetmiyormuş gibi işveren ayırımcılık yaparak, samimiyetsizliğini net bir şekilde göstermektedir. Kısacası tazminatsız işten atmak için fırsat kollamakta. Size sorum; 1.yüz kızartıcı bir suç işlemediğim sürece, işveren beni performans düşüklüğünden işten atabilir mi? 2.Kaç yıl süreyle zorunlu çalıştırmak mecburiyetinde.3.Bana yapılan dolaylı psikolojik baskılara dayanamayıp istifa ettiğimde, hak ettiğim 4 maaşı işverenden alabilirmiyim?4.işverenin, samimiyetsizliğinden dolayı kaç ay çalıştıktan sonra dava açabilirim(Danıştığım bazı hukukçular 6 ay diyor) veya dava açmadan icra yoluyla 4+4 dü alabilir miyim? 5.işveren kendisi beni işten çıkartırsa 4 maaş ihbarın yanında, mahkemenin belirlemiş olduğu(4+4) 4 maaş’ta kıdem tazminatı alabilir miyim? Bu konuda bana yardımcı olursanız sevinirim. Şimdiden teşekkür ederim.
Cevabımız:
İşe iade davası ile işçinin işe geri dönmesi ve çalışmaya devam etmesi durumunda iş sözleşmesi bozulmamış gibi değerlendirilmektedir. Yani iş sözleşmesi hiç feshedilmemiş gibi kaldığı yerden devam etmektedir. İşçinin işe iade davasını kazanması ve işe geri dönmesinin diğer bir sonucu da işveren iş güvencesi tazminatını ödemek yükümlülüğünden kurtulmaktadır. Ancak dava süresinin 4 aylık süreyi aşması halinde işçi, işveren işçiyi ister işe başlatmış ister başlatmamış olsun boşta geçen süreler için en çok 4 aya kadar olan ücretini ve diğer haklarını alabilecektir. Kıdem ve ihbar tazminatı peşin olarak yapılmış ise bu tutar yapılan ödemeden düşülecektir. Ancak peşin olarak ödenmediyse ve bildirim süresi verilmemiş ise bu tutar ayrıca işçiye ödenecektir. Yani iş sözleşmenizin devam etmesinden dolayı işverenin kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmadığından almış olduğunuz kıdem tazminatını işverene iade etmek zorundasınız. İse iade edilip tekrar işe başladıktan kısa bir süre sonra da işveren veya işçi tarafından tekrardan fesih yapılabilmektedir. Bu bağlamda ne işverenin bu dava sonucu işçiyi belirli bir süreyle çalışması zorunludur ne de işçinin belirli bir süreyle iş görmesi zorunludur. Eğer ki siz haklı sebep olmaksızın istifa ederseniz kıdem tazminatı hakkınız kaybolur. İşveren sizi haklı neden olmadan işten çıkartırsa kıdem tazminatınızı ödemek zorunda kalır. İşverenin yine geçersiz bir fesih yaptığını düşündüğünüz takdirde işe iade davası açma hakkınız saklıdır. İşvereniniz sizi performans yetersizliği sebebiyle işten ancak kıdem tazminatınızı ödeyerek çıkartabilir. Performansızın düşük olmadığını düşünüyorsanız işe iade davası açabilirsiniz; bu davada işveren performansınızın düşük olduğunu kanıtlamakla yükümlüdür. İstifaya zorlandığınızı düşünüyorsanız haklı sebeple istifa etme hakkınız bulunmaktadır. Ancak istifaya zorlandığınızı olayın mahkemeye taşınması halinde ispat yükümlülüğü size aittir. Davayı kazandığınız takdirde kıdem tazminatınızı almaya hak kazanırsınız. Bu fesih yeni bir fesih olarak değerlendirilmektedir. Bu sebeple işe iade davası sonucu işe başlatılmanızdan dolayı iş güvencesi tazminatını alabilmeniz söz konusu değildir.
