Sorunuz:
A.v.m kamera odasındayım diğer çalışanlardan farklı olarak radyasyon ve göz hakkı verilmiyor,2.5 yıldır bu şirkette çalışmaktayım ilk 1.5 yıl fazla mesailerle çalıştırıldık ücreti ödenmedi bu durumu mahkeme yolu ile düzeltebilir miyiz ve bundan iş veren mi yoksa işçisi olduğumuz taşeron firmamı sorumludur. Yardımlarınız için teşekkür ederim.(recep E.)
Cevabımız:
Fazla mesai ücretlerinizin ödenmesinden alt işvereniniz ile asıl işvereniniz de birlikte sorumludur. Siz herhangi birisinden alamadığınız fazla mesai ücretlerinizi talep edebilirsiniz. Bunun için Bölge Çalışma Müdürlüğü nezdinde şikâyette bulunabilirsiniz. Bu şikayetinizin ardından Bölge Çalışma Müdürlüğü iş yerinize bilirkişi gönderecektir. Bilirkişi iş yerinizi inceledikten sonra bir rapor hazırlayacaktır bu rapor ile birlikte işvereninize alacak davası açabilirsiniz. Mahkemede fazla mesai ücretlerinizin ödendiğini işveren kanıtlamak durumundadır. Aksi halde dava lehinize sonuçlanacaktır. Ancak fazla çalışma yaptığınızın ispat yükümlülüğü de size ait olacaktır. Ayrıca dava açmadan önce fazla mesai ücretlerinizin talebini de yazılı olarak noter kanalıyla da yapmanız sizin için bir artı olacaktır. Çünkü ihtarname çekildikten sora fazla mesai alacağınıza faiz işlemeye başlayacaktır. Fazla mesai ücret alacaklarınızdan hem alt işverenin hem de asıl işverenin sorumlu olduğuna dair Yargıtay kararını sizinle paylaşıyorum.
T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/14024
K. 2004/29392
T. 27.12.2004
• FAZLA MESAİ ÜCRETİ ( Kıdem ve İhbar Tazminatıdan Asıl İşverenin de Sorumlu Olduğu – İşe Almada ve Çıkarmada Onay Yetkisi ve Talimat Verme ve Denetleme Yetkisi Asıl İşverende Olduğundan Asıl İşverenin de Sorumlu Olması Gereği )
• ALT-ASIL İŞVEREN ( İhaleyle Temizlik İşlerini Alan Alt İşverenin İşçiye Karşı Asıl İşverenle Birlikte Sorumlu Olduğu – Asıl İşveren İşçiye Talimat Verdiğine Göre Sorumluluğun Muvazaya Değil Alt-Asıl İşveren İlişkisine Dayandığının Kabulü )
• ASIL İŞVERENİN SORUMLULUĞU ( Asıl İşveren İhaleyi Alan Firma İşçisine Talimat Verdiği ve Denetlediğine Göre İşçiye Karşı Alt İşverele Birlikte Sorumlu Olduğu – Fazla Çalışma Ücreti Kıdem ve ihbar Tazminatından Alt-Asıl İşverenin Sorumluluğu )
1475/m.1/son
ÖZET : Bir işverenden belirli bir işin bir bölümünde veya eklentilerinde iş alan ve işçilerini münhasıran o işyerinde ve eklentilerinde çalıştıran diğer bir işverenin kendi işçilerine karşı o işyeri ile ilgili ve bu kanundan veya hizmet akdinden doğan yüklemlerinden asıl işveren de birlikte sorumludur.
DAVA : Davacı, fazla mesai ücretinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, davayı husumet nedeniyle reddetmiştir.
Hüküm süresi içinde duruşmalı olarak davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; duruşma gününün taraflara tebliği için davetiyeye yapıştırılacak posta pulu bulunmadığından duruşma isteğinin reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı davalıya ait işyerinde alt taşeron işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı tarafından feshedildiğini, işyerinde davalının denetimi ve talimatı ile fazla çalışma yaptığını belirterek, ihbar ve kıdem tazminatı ile fazla çalışması karşılığı ücret alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Mahkemece savunmaya değer verilerek, “davalı ile taşeron firma arasında alt-asıl işveren ilişkisi olmadığı, muvazaa iddiasında bulunmadığı gerekçesi ile” davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
1475 sayılı İş Kanununun 1/son maddesi gereğince “Bir işverenden belirli bir işin bir bölümünde veya eklentilerinde iş alan ve işçilerini münhasıran o işyerinde ve eklentilerinde çalıştıran diğer bir işverenin kendi işçilerine karşı o işyeri ile ilgili ve bu kanundan veya hizmet akdinden doğan yüklemlerinden asıl işveren de birlikte sorumludur.
Dosya içeriğine göre, davalının Genel Müdürlük binasının temizlik işyerini birer yıllık ihale sözleşmeleri ile ihaleye çıkardığı, davacının da ihaleyi alan firma işçisi olarak davalıya ait işyerinde çalıştığı sabittir. İhale sözleşmeleri incelendiğinde, işe almada ve çıkarmada onay yetkisinin davalıya ait olduğu, işçilerin giriş ve çıkışlarını kontrol ettiği, çalışma sürelerini düzenlediği, puantaj kayıtlarını kendisinin tuttuğu, işçilere temsilcisi aracılığı ile talimat verdiği, kısaca ihaleyi alan firmanın işçilerini yönlendirdiği, talimat verme ve denetleme yetkisinin davalı da bulunduğu açıktır. Ayrıca davacının hizmet süresince davalıya ait işyeri ve eklentilerinde münhasıran çalıştığı da anlaşılmaktadır. Davalının 1475 sayılı İş Kanununu 1/son maddesi anlamında asıl işveren olduğu tartışmasızdır. Davacı muvazaa olgusuna değil, alt-asıl işveren ilişkisine dayanmıştır. Asıl işveren olarak davalı işçilik alacaklarından sorumlu olduğundan, işin esasına girilerek karar verilmesi gerekir. Yazılı şekilde husumetten reddi hatalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 27.12.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.
