Taksi şoförlerinin başına “Torba Yasa” sonrası Torba geçiriyorlar
Taksi şoförlerinin başına “Torba Yasa” sonrası Torba geçiriyorlar
Aslında, taksi plakası sahibi yanında çalışan şoförler bugüne kadar sigortasız çalıştırıldılar ve İstanbul eski İl Müdürü Mustafa KURUCA’nın 2010 yılında yaptırdığı denetimlerle tam sigortaya kavuşmuşlardı ki, plaka sahiplerinin örgütleri (odaları) TBMM’de yaptıkları kulislerle, Torba Yasa ile şoförlerin primlerini kendi ceplerinden ödeme uygulaması getirttiler. Şimdi de şoförleri bu odalar vergi mükellefi yapıp Bağ-Kur’lu yapıyorlar…
Sayın Ali Tezel, taksi ve minibüslerde çalışan şoförlerin sosyal güvenlik kapsamına alınması ve primleri kendi ceplerinden ödemesi konusunda şimdi başka sorunlar çıkıyor. SGK Ek 6 göre vergi dairesine kayıt yaptıranlar, şimdi Bağ-Kur’lu sayılmaktalar bu uygulama ile yüz binlerce şoför emekçisi mağdur olmaya devam edecek. Şoförler odalarına davet edilip sözleşme, ibraname v.b uygulamalarla baskı kuruluyor. Şartların kabul etmeyenler işten atılıyor, geçmiş hakları gasp ediliyor. Şimdi, yeni uygulama ile Bağ-Kur’lu sayılanlar 9 bin gün ödeyerek emekli olma riskine giriyorlar. Kısacası torba yasası şoförleri torbaya koydu. Bu durumun bir çok açıdan irdelenmesi gerekmektedir. Sizin görüş ve düşünceleriniz önemlidir. Bizi aydınlatırsanız çok seviniriz. İmdat PAPUÇ
Normalde diğer işçiler gibi plaka sahipleri tarafından SSK’lı yapılmak zorunda olan şoförleri plaka sahipleri yıllarca sigortasız çalıştırdılar. SGK İstanbul eski İl Müdürü Mustafa KURUCA’nın yasayı uygulamak ve şoförleri sigortalı yapmak konusundaki çabaları sonrasında durum Torba Kanun ile değiştirildi. Torba Kanun (6111) sonrasında, taksi, minibüs, halk otobüsü plakası sahipleri araçlarında çalışan şoförleri ayda 10 günden az çalışıyor diye gösterirlerse, tüm SSK primlerini 19 gün üzerinden şoför kendisi cebinden ödeyecek. Plaka sahibi şoförünü ayda 10 günden çok SGK’ya bildirirlerse primleri plaka sahibi ödeyecek, 30 günden eksik kalan kısmı ise şoför bu kere isteğe bağlı sigorta kapsamında 30 güne tamamlama hakkı olacaktı.
***Torba Kanun plaka sahiplerini sevindirdi, sürücüleri ise üzdü
Plaka sahiplerinin TBMM nezdinde yaptıkları girişimler sonrasında 5510 sayılı Kanuna “Bazı kısmi süreli çalışanların sigortalılıkları” başlıklı aşağıdaki ek 6 ncı madde ile geçici 29 uncu madde eklenmiştir.
Maddeyi basitçe açarsak;
A-Plaka sahibi ile sürücü arasında yapılacak hizmet sözleşmesi ile ayda 10 günden çok çalışmayı öngörüyorsa yani ayda 11 ile 30 gün (dahil) arasında çalışma varsa tüm SSK primlerini eskiden olduğu gibi plaka sahibi SGK’ya ödeyecek. Ancak, bildirilen süre 10 günden çok ama 30 günden az olursa 30 günden eksik kalan süreleri şoför isterse isteğe bağlı sigorta kapsamında SGK’ya ay be ay ödeyebilecek. Bu arada yine şoför isterse 30 günden eksik kalan sürelerin işsizlik sigortası primini de ödeyebilecek.
B-Plaka sahibi ile sürücü arasında ayda 10 günden az çalışmayı içeren bir hizmet sözleşmesi
yapılırsa bu kere plaka sahibi çalışan sürücüsü için SGK’ya tek kuruş prim ödemeyecek. Bütün primleri sürücü yani şoför ayda 19 gün üzerinden SGK’ya her ay gidip kendisi ödeyecek. 19 gün 2013’de 20, 2014’de 21 ve sonraki her yıl birer birer artarak 30’a ulaşacak.
***ODALAR ŞOFÖRLERİ VERGİ MÜKELLEFİ YAPTIRIYOR
Yasa böyle diyor ama plaka sahiplerinin odalar şimdilerde şoförleri çağırıyor, önce 10 günden az çalışıyormuş gibi hizmet sözleşmesi imzalatıyorlar, ardından şoföre “diğer gelir vergisi mükellefi” gibi vergi dairelerine sanki kendi işlerini yapıyormuş gibi vergi kaydı açtırıyorlar. Tabi vergi kaydı olanlar da 5510 sayılı Kanun gereğince, yeni adıyla 4/B’li eski adıyla Bağ-Kur’lu olmak zorunda kalıyorlar. Bağ-Kur’lu olunca da SSK’lı gibi değil Bağ-Kur’lu gibi hem çok ileri yaşlarda hem de 9000 gün prim ödeyerek emekli olma durumuyla karşılaşıyorlar.
***YETMİYOR BAŞTAN İBRANAME İMZALATIYORLAR
Plaka sahiplerinin odaları bu yaptıkları yetmezmiş gibi bir de çalışan şoförlerden daha en başta iş aktinin bitimden almaları gereken “ibraname”yi imzalatıp, işverenim olan plaka sahibinden hiçbir alacağım kalmamış dedirtiyorlar. Literatürde “Beyaza imza” denilen bu yasa dışı ibraname de mahkemeye gitmeden şoförün hakkını elde etmesini de engelliyor.
***MAHZURLARI DA VAR
Bu arada, Odaların yasa dışı zorlama ve dayatmaları olmasa bile, Torba Kanun ile getirilen bu uygulama sadece şoförleri değil sanatçıları da ilgilendiriyor bazı mahzurları da var. İşte bazı mahzurlar;
1-ŞOFÖRLER VE SANATÇILARA İŞKAZASI UYGULAMASI YOK
Ayda 10 günden az çalıştıkları ihbar edilen sürücü ve sanatçılardan işkazası meslek hastalığı primi alınmamaktadır. Yani, taksi sürücücü veya dizi-film sanatçısı işkazası geçirirse ölse bile ne kendisi ne de yakınları işkazası uygulamasından yararlanamayacaklardır. Bu sebeple bu madde Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gibi temel sosyal güvenlik haklarını da ihlal eder cinstendir.
2-PRİMLERİ ÖDEMEZLERSE SAĞLIK HAKLARI DA YOK
Ayda 10 günden az çalıştığı ihbar edilen sanatçı ve şoförler primlerini düzenli ödemezlerse ne kendileri ne de bakmakla yükümlük oldukları sağlık yardımı da alamayacaklar.
3-EMEKLİ ŞOFÖR VE SANATÇI PRİM ÖDEMEYECEK
İlgili maddeye göre, ayda 10 günden az çalıştığı ihbar edilen sürücü ve çalışanlardan emekli aylığı alanların SGK’ya prim ödeme mükellefiyeti de yoktur. Ayrıca, yine başka işyerlerinde sigortalı olan ve ayda 10 günden az şoförlük veya sanatçılık yapanlar da bu madde kapsamında SGK’ya prim ödemek zorunda kalmayacak.
