Çek Kanunu’ndaki yeni düzenleme ile ”ekonomik suça ekonomik ceza prensibiyle karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasının, ticari hayatta güven sorununa ve piyasaların daralmasına sebebiyet vereceği” belirtildi.
Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Erhan Özmen, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği (TMSD) Başkanı Murat Bozkurt ve Türkiye Yem Sanayicileri Birliği (TÜRKİYEM-BİR) Başkanı M. Ülkü Karakuş, yaptıkları ortak basın açıklamasında, 5941 sayılı Çek Kanunu’ndaki hapis cezasının vadeli satışlarda karşılıksız çek kullanımında caydırıcı etki yaptığını ancak yapılan yeni düzenlemeyle caydırıcılığın ortadan kalktığını, bu durumun vadeli satışlarda güveni sarsacağı dolayısıyla piyasalarda daraltıcı etki yaratacağını öne sürdüler.
Çek Kanunu’ndaki yeni düzenlemenin çeki ticari itibarı yüksek, güvenli bir ödeme aracı olmaktan çıkardığı savunulan açıklamada, şu görüşler dile getirildi:
”Hapis cezası yaptırımı ile çekler, ticari itibarı yüksek güvenli bir ödeme aracı olarak işlem görmektedir. Bu yeni düzenlemeyle çeklerin herhangi bir ödeme senedinden farkı kalmayacak ve ticari hayatın gereği olan güven hususu da sorgulanır bir hal alacaktır. Malının ve hizmetinin bedelini vadeli çekle alanlar, yeni dönemde çeki güvenli ve itibarlı bir araç olarak kabul etmekte tereddüt yaşayacaklardır. Dolayısıyla, vadeli satış yapan alacaklının banka teminat mektubu, gayrimenkul teminatı gibi güçlü teminatlar arayışına gitmeleri gelecek dönemin önemli konularından biri haline gelecek, bu da ticari hacmin daralması sonucunu doğuracaktır.”
Hapis cezası yaptırımının karşılıksız çek sayısını azalttığına belirtilen açıklamada, ”Merkez Bankası verilerine göre 2009 yılı sonunda 1 milyon 910 bin olan karşılıksız işlemi gören çek sayısı 2010’da yüzde 52,9 azalarak 900 bin 272’ye, 2011’de yüzde 33,9 azalarak 594 bin 836’ya gerilemiştir. Mahkemelere intikal eden çek davası sayısında da azalma gözlenmektedir. 2000–2008 yılları arasında mahkemelere 466 bin 806 dosya gelirken, 2009’da 82 bin 934, 2010’da 105 bin 643 ve 2011 yılında ise mahkemelerde 47 bin 970 dava görüldü” denildi.
Yeni düzenlemede ciddi eksiklikler bulunduğu iddia edilen açıklamada, çekin yazılımından tahsiline kadarki süreçte tüm tarafların eşit şekilde korunması gerektiği vurgulandı.
Açıklamada, ”Piyasada vadeli satışlardaki güven olgusunu yeniden tahsis edecek, piyasanın vadeli yapısını sürdürecek, bozulan piyasa ahlakının ortaya çıkardığı ‘ödemeden kaçınmaları’ ortadan kaldıracak bir uygulamaya ihtiyaç vardır” denildi.
