Yeni Ticaret Kanunu’nu ile birlikte i dnyasnn gndemini, getirilen yeni dzenlemeler youn bir ekilde megul etmeye balad.
Getirilen dzenlemeler ticaret hayatn batan sona deitirecei gibi vergi ve muhasebe uygulamalar asndan da nemli deiiklikler ihtiva ediyor. Bu deiikliklerden nemli grdklerimizi bu yazmzda aktarmaya alalm.
1- Muhasebe standartlar: Yeni Ticaret Kanunu ile birlikte tm gerek ve tzel kii tacirler uluslar aras muhasebe standartlar ile uyumlu olarak hazrlanan ve srekli olarak gzden geirilip gncellenen Trkiye muhasebe standartlarn uygulamaya balayacaklar. Bu uygulama 1.1.2013 tarihinde balayaca iin 31.12.2012 tarihli mali tablolarn bu standartlara uygun olarak hazrlanmas gerekiyor. Kk ve orta boy iletmeler, yani KOB’ler ise nispeten daha az dzeyde teknik bilgi ve uygulama becerisi gerektiren KOB standartlarn uygulayacak.
2- Bamsz denetim: Yeni TTK, sermaye irketlerinin denetiminde yeni bir dnem balatyor. Eski dzenlemede murakplar vastasyla yerine getirilen denetim messesesi kaldrlyor. Yerine, SMMM, YMM’ler veya bunlarn oluturduklar bamsz denetim irketleri tarafndan gerekletirilecek bamsz denetim mekanizmas getiriliyor. Btn sermaye irketlerinin finansal tablolarnn ve ynetim kurulu tarafndan hazrlanacak yllk faaliyet raporunun bamsz denetimden gemesi zorunlu hale getiriliyor.
3- Ticari kr-Mali kr ayrm: Yeni muhasebe standartlarnn yrrle girmesi irketlerin ticari karlar ile mali karlar (zerinden vergi hesaplanan kazan) arasnda bir ayrm yaplmas gerekliliini ortadan kaldrmyor. Eski uygulamada olduu gibi yeni dnemde de irketler ncelikle ticari faaliyetlerinden doan kar ve zararlarn tespit edecekler. Bu tespiti TMS ve TFRS’yi yahut da KOB standartlarn takip ederek yapacaklar. Daha sonra ise ticari kardan mali kara ulamak iin gerekli hesaplamalar yapacaklar.Bu noktada ticari kardan mali kara gei hesaplamalar eskiden olduu gibi temel olarak Vergi Usul Kanunu ve dier vergi kanunlarna uygun olarak yaplmak durumunda. Fakat yeni muhasebe standartlarna paralel olarak uygulama kolayl salamas bakmndan VUK’un deerleme hkmlerinde baz deiikliklerin yaplmas muhtemel.
4- Tutulacak defterler: Yeni TTK da tacirlerin belirtilen defterleri tutmakla ykml olduklar ve bu defterlerin hem alta hem de kapanta tasdik ettirilmesi gerektii belirtmi. Yeni TTK’da belirtilen defterler esas itibariyle VUK’da belirtilen ve tutulmas zorunlu olan defterlerle uyumlu. Sadece iletme defterine yeni TTK’da yer verilmemi. Fakat yevmiye, defteri kebir ve envanter defteri dnda tutulacak defterlerin bir tebli ile belirlenecei sylenmi. Dolaysyla iletme hesab esasnda vergilenenler asndan iletme defteri tutulabilmesi iin bir dzenleme gerekli. Ayrca Yeni Ticaret kanunu ile pay defteri, ynetim kurulu karar defteri, genel kurul toplant ve mzakere defteri ve internet sitesinde yer alacak bilgilerin metin halinde yazlaca defterin noter tasdikli olmas gerekir. Bu defterlerin her yl al ve kapanlar noter tarafndan yaplacak.
5- irkete borlanma yasa: Ortaklarn irkete kar borlanmas yeni TTK ile kaldrlyor. Vergi kanunlarnda bu durumu engelleyen bir madde yok. Ancak ortaklarn irketten bor almalar durumunda cari faiz oran dikkate alnarak bir fatura irket tarafndan dzenleniyor ve bu tutar irketin geliri oluyor. Ayrca hesaplanan faiz zerinden bir de Katma Deer Vergisi hesaplanp vergi dairesine deniyor. burglar alarm . Yani hem irket kazanyor hem de devlet kazanyor. Yeni Ticaret Kanunu bu hususu yasaklyor.
Halka kapal irketlerde durum byle iken halka ak irketlerde durum farkl!
Halka ak irketlerde ynetim kurulu yeleri bor alabiliyor?
30 Aralk 2011 tarihli Resmi Gazete’de Sermaye Piyasas Kurulu tarafndan Kurumsal Ynetim lkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasna likin Tebli yaymland. Tebliin 4.6.5 maddesine gre, irket herhangi bir ynetim kurulu yesine veya st dzey yneticisine bor veremez. Teblie gre bor vermeme ilke olarak benimsenmekle birlikte uyulmas zorunlu deil. Uyulmamas yani sz konusu kiilerin irketten bor almas halinde sadece gerekesi ile kamuya bilgi verilmesi yeterli grlm. Tebliin 5. maddesi bu kiilere bor veya kredi verme ilemini tamamen yasaklamyor.
Halka ak irketlerin ynetim kurulu yelerinin veya st yneticilerin bir ksm ayn zamanda irketin orta konumunda. Halka ak irketlerde bile bu kiilerin irketten bor almas tamamen yasaklanmazken, irketin tamamna sahip kiinin bor alma yasann bulunmas ciddi bir eliki.
smail Kkbulut – 13 ubat 2012
a>
