Kamu irket personelinin sorunlarn uzun ura ve zverili almalaryla tm Trkiye’ye duyuran ve bu konuda nemli mesafe kat eden Kamu irket Personeli Dernei Genel Bakan N. Hakan AYDIN,kamu irket personellerinin sorunlarn ve talepleriniaadakiekilde zetlemektedir.;
Bilindii zere Kamu irket personellerinin, kurumlarda hak kaybndan kaynaklanan birok skntlar vardr. Bu skntlar alm olduumuz kurumlara gre farkllk gsterdii gibi, ortak skntlarmzn daha ok olduu bir sistem ierisinde yer aldmz gzlenmektedir. Bunlar ksa balklar altnda aada yer almaktadr: 1 Kurum iinde herhangi bir stat sahibi deiliz. Kurumlarn asl ilerini yapp vey evlat muamelesi gryoruz.2 Tazminat hakkmz yok. Hukuk ve diyalog yolu dnda alnabilen bir tazminat veya kdem tazminat hakkmz yok. ten karlnca yllarca mahkeme kaplarnda srnerek kdem, yllk hak edi, kullandrlmayan izinler fazla mesai ve dier haklarmz aramak zorunda kalyoruz. ou zaman firmalarn paravan irketler kurarak aldklar ihaleler bitince, irket iflas vererek haklarmzn yok olmas durumu meydana geliyor. Alacanz var ama alamyorsun. Ne garip deil mi ? 3 gvencemiz yok. Her an iten karlp kap nne konma riski ile kar karyayz. hayatmz iki dudak arasnda. gvencesi olmayan bir insan gelecee dair sosyal ve ekonomik bir dnce ierisine giremez. Yarn iten ayrlabilirim dncesi kiinin adm atma zgrln kstlar. gvencesi ok nemli bir maddedir. Bankalara gittiiniz vakit sorarlar ne i yapyorsunuz maanz ne kadar diye ve siz cevap vermekle megulken onlar talep ettiiniz kredi miktar zerinde dnmeye balarlar.4 rgtlenme zgrlmz yok. Herhangi bir doal sendikal hakkmz yok. Sendika yesi olanlar iten atlyor. Sendikal haklara sahip olamamann ciddi dezavantajlarn yayoruz. Kendi sendikamz kuramyoruz bu durum haklarmz savunma ve gelitirme alannda yetersiz ve savunmasz kalmamza vesile oluyor. zellikle de keyfi muamelelerin artmasna vesile oluyor.5 Maalarmz ge yatrlyor. Trkiye’nin btn kurumlarnda ve her yerinde olmasa da ou yerinde var bu sorun. Maalarn ge yatrlmas kredi kart borlarnn faize girmesine, taksitlerimizin gecikmesine neden oluyor. Ayrca esnafmz ve dostlarmzla olan alverilerimizde gvensizlik ve mahcubiyet meydana getiriyor.6 Banka promosyonlarmz denmiyor. Kamu irket personelinin en muzdarip olduu ve hak kaybna urad maddelerden biri promosyondur. Maddi tasarrufumuz zaten ok dk, bu hakkn verilmemesi btn personelde zntye sebep oluyor.7 Yllk izinlerimiz tam verilmiyor. Yasalar diyor ki: 1 ile 5 yl aras alan 14 gn, 5 ile 15 yl arasnda alan 20 gn, 15 yl ve zeri alan 26 gn yllk izin hakkna sahiptir. Oysaki birok kurumda 5 i gn izin kullanabilmek iin ak ile karay seiyoruz. Baz kurumlarda 16 yl alan bile 10 gn izin kullanyor. Baz kurumlarda ise personele kle gzyle baklyor ki 3 gn yllk izin kullandrlp bu da reva grlyor, hatta “Sana bu 3 gnlk izni risk alarak veriyoruz” deniliyor.4857 sayl Yasa da 3 gn izni brakn 16 yl alm olan, sadece ocuumuz olduu zaman verilmesi zorunlu olan izindir.8 Nbet farklar verilmiyor. Resmi ve dini tatil gnlerinde personelin gr alnmadan nbetler yazlyor bu nbetlere karn hak edilen cret farklar bordrolara yansmyor.9 Basit durumlar da bile hakkmzda tutanaklar tutuluyor. Bir gn ie ge kalma karlnda, herhangi bir polemik yaandnda, saatlik bir mazeret iznimizi ksa sreli atmzda ve hi alakasz bir sorunda bile bu oluyor.10 Onaymz alnmadan mecburi iler yaptrlyor. Resmi ve dini bayramlarn dnda bazen hafta sonlar, bazen gelmeyen bir arkadamzn yerine, bazen iimizle alakasz grevlerde onaymz alnmadan almak zorunda kalyoruz. irketler raporlu personel yerine altrmak zere eleman bulundurmak zorundalar rapor hakkn kullanan personel yerine normal mesaide olan kiiler altrlyor. Bu da onay d bir durumdur. Personel kurum iinde kendi ileri dnda onay alnarak altrlmal.11 Srekli tehdit ve bask altndayz. Tutanan tutarm, iten atarm, nbet yazarm, hafta sonu alrsn, mesailer 1 saat uzatld. znin iptal oldu, bu hareketin szlemede yok, memur veya szlemeli(sendikal) kii ile tarttn, grev yerini deitiririm vs. eitli tehdit ve basklar yaplyor. Bu aslnda kamu irket personelinin korunaksz nfus guruplar oluundan kaynaklanyor. Korunaksz olmamz hasebiyle temel hak ve zgrlklerimizden kolayca vazgeirilebilmekteyiz.12 haleler deiince iten karlyoruz. hale artnamelerinde bulunsun veya bulunmasn irketler deiince yeni firma % 30-35 arasnda ii karma hakkn kendinde gryor. Bu durum kuruma yllarn vermi bir personelin hayatn alt st ediyor. nsani, vicdani ve hukuki adan dnldnde byle durumlarn ne kadar yaralayc olduu ve hem ekonomik hem psikolojik olarak insan ne kadar rahatsz ettii anlalr. Byle durumlarda baz art niyetli kurum amirleri, firma sahipleri ve 3 nc kiiler buradan rant elde ediyor. Bu rant eitli ekillerde olabiliyor. hale deiince ii karmak keyfiyete de yol verir. Kesinlikle olmamas gereken bir durumdur. Yasal olarak deimesi gereken bir unsurdur.13 alma hayatmz iki dudak arasnda. Bu konuyu geniletmeye gerek grmyorum zaten yukarda bahsettiimiz maddelerde apak ortaya kyor. gvencesinin olmamas kavramna daha ok bal bir durum.14 Maalarmz ok dk. Kamu irket personeli olarak birlikte altmz yani mesai arkadamz olan sendikal ii ve memurlarn te biri kadar maa alyoruz. Bu da hem hakszln hem tutarszln en nemli gstergesidir. Eit i eit cret gerektirir.15 Temizlik personeli grevi dnda ilerde alanlar listesinin banda geliyor. Temizlik personelinin inaat ilerinde, hamallkta, tamada, bahvanlkta, hastabakcl eitli alanlarda ii olmayan iler yaptrlyor.16 Gvenlik personeli olarak fiziksel iddete maruz kalyoruz. Gvenlik grevlisi olan kamu irket personeli ii gerei zaman zaman sert atmosferde fiziki g gerektiren iler yapt barizdir. Bu yzden ad gvenlik grevlisidir. Ama 5188 sayl i hukukunda o kadar ok eksik var ki zel gvenlik personeline isyan ettirme noktasna gelmitir.17 Milli Eitim alanlar zor durumda. terraskachel . Yatl blge okullarnda yln 8 ile 9 ay alp 3 ile 4 ay isiz kalnyor. Personelin yl boyu istihdam mmkndr. Devlet altrd retmene 3 ay ekstra maa veriyor tabi retmen mesai iinde yarm gn alyor, taeron personel hem tam gn alyor hem yln 3- 4 ay bo geziyor. Tabi burada da ok eitli hukuka aykrlklar ve hileler karmza kyor. Bu konu bir an nce zlmesi gereken konulardan biridir. Milli Eitimde alan bir Taeron firma eleman 15 gnlk ara tatil dneminde almyor. Bu almad dnemde SSK primi ve maa verilmiyor. Yine ayn kurumda dier bir firma eleman irketlerle kurum arasnda yaplan artname gerei 2 ay (Temmuz ve Austos) altrlmayp SSK priminden yararlanamyor ve maa alamyor.18 Belediye alanlar. Belediyeler bnyesinde alan personel eziklik ve hakszlklar daha ok yaayan ve bunu kol krlr yen iinde kalr misali da vuramayan personelden oluuyor. nk belediyeler bakanl olmayan ve direk bakann veya yardmclarnn bazen de bir mdrn kararlar ile ynetilen ve i tzn gerektiinde kendilerine veya isteklerine gre yorumlayabilen yaplardan oluan ve kii iradelerinin tasarrufunda olan kurumlardr. Aksi iddia edilebilir biz yine de rnek verelim. Dnn bamsz aday olup kazanan bir belediye bakanna kim ne yaptrm uygulayabilir. Peki bu bakann taeron iiye kle muamelesi yaptn dnn. Kim hesap sorabilir. Ekmek kaygs herkeste var, aile geindirmek ve dier sorunlar yznden burada alan personel o kadar ok hakszl yutmak zorunda kalyor ki yazarak bitirilecek gibi deil: 15 gnde 1 gn izin kullanmak. Maalarn ge ve eksik almak. Yllk izinlerini kullanamamak, basit konular yznden iten atlmak gibi konularn daha iddetli yaand kurumlarn banda belediyeler gelmektedir.19 Bayan alanlarmzn doum ve st izinlerinde sorun yaanmakta. St izinleri alan annenin durumuna gre ihtiya duyduu saatte verilmeli. Oysa ya kurumlar kendi ilerine gre keyfi muamele yapyor veya hi kullandrtmyorlar. ten kma korkusundan dolay bayanlar, bu konuda sesini karamamaktadr. 20 Dner Sermayeli kurumlarda alan taeron firma elemanlar bu dner sermayeye direkt katkda bulunduu halde bu kiilere neden dner sermayeden pay verilmiyor. rnein Bir hastanenin faturalama ileminde grev alan bir Taeron firma eleman hastanenin byk skntlarn ekerek gelirini oluturmakta ve datlan dner sermayeden kkte olsa bir pay alamamaktadr. Bu dier veri kayt elemanlar iinde geerlidir. 21 Vatani greve gidenler vazifeleri bitince iine dnemiyor. Askerlik nedeniyle ayrlanlarn tekrar ie alnmas ve askerlik ncesi yasa ile belirtilecek bir maa maddi yardm yaplmas. 22 Bayanlar ok skntl. Evlenecek bayanlara veya boanan bayanlara bir miktar ekstra cret denmesi. ocuk yardmlarnn arttrlmas. Baz kurumlarda salanan kre imkanlarna kamu irket personelleri iin de hak tannmas. St izinlerinin ii isteine gre verilmesi. Evlilik nedeniyle iten ayrlan bayanlar boanmalar halinde ie 6 ay iinde dnebilmeli cretsiz izin hakknn tannmas.23 zel dini vecibeleri yerine getirmek iin yurt dna kmas gereken (hac, umre vs. gibi) personele yeterli sre hakk tannmal. 24 alt i yerinde sorun yaayan personel farkl bir blge, blm veya kurumda almak isterse gei yapabilme kararn verebilmeli. 25 Kyafet zgrl olmal.
