Facebok Sayfamızı Beğenir misiniz?

Search

İbranamenin şekil şartı var mıdır?

İbranamenin yazılı olarak düzenlenmesi şarttır. İbranamenin bilgisayar ortamında, daktiloyla ya da elle yazılması veya noter huzurunda düzenlenmesine ilişkin hiçbir sınırlama yoktur. Üstüne üstelik ibranamenin işçinin el yazısı ile düzenlenmiş olması işvereni korur. İşçinin el yazısı ile düzenlenmiş olmasının diğer bir faydası da ibranamenin düzenlenme anına ilişkin taraflar arasında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklarda işveren lehine delil teşkil edebilecek olmasıdır. Diğer taraftan ibraname belgesindeki metin ile imzalar arasında fazla boşluk bırakılmamasına özen gösterilmeli. Aynı belge içinde farklı renkte kalemlerle yazılmış bilgilere yer verilmemeli. İbranamede işverenin adı soyadı, adresi bulunmalı. İşçinin adı soyadı, ücret miktarı, ibraname tarihi gibi kısımların sonradan el yazısı ile doldurulmak üzere boş bırakıldığı matbu ibraname örnekleri işverenlerce kesinlikle kullanılmamalı. Matbu ibranameler Yargıtay’ca geçersiz kabul edilmektedir. “Hiçbir alacağım kalmamıştır” veya “Herhangi bir alacağım kalmamıştır” gibi genel ifade içeren ibranameler geçersizdir.

İbranamenin içeriği şüphe uyandırmayacak ve tereddüt içermeyecek açıklıkta düzenlenmiş olmalı. Bilgiler açık ve anlaşılır olmalı. Çalışma süreleri belli olmalı. İşçiye verilen para ile ölçülebilen sosyal haklar ibranamede yazılı olmalı. İbra edilen alacakların, örneğin fazla çalışma ücretleri, yıllık ücretli izin, ihbar tazminatı, kıdem tazminatında olduğu gibi nitelikleri ve miktarları ayrı ayrı tereddütsüz bir şekilde ibranamede yer alması gerekir. Aksi haldeki bir belge ibraname olarak kabul edilmemekte, sadece içerdiği parasal tutar itibariyle makbuz olarak kabul edilmektedir.

İbranamelerde, işyerinde uygulanmayan ücret veya ücretin ödeme türlerine kesinlikle yer verilmemeli, işçinin aslında hak kazanmadığı menfaat veya ödemelerin de ibra edildiği gibi çelişkili durumların oluşmasına izin verilmemeli. İbranamede sadece ilgili işçinin, çalıştığı devrede, hak ettiği kazançlarla ilgili alacağın ortadan kaldırılması sağlanmalı. İşçinin korkutulmasıyla, işçiye imza ettirilen ibraname geçerli değildir İşçinin korkutulmasıyla, aldatılmasıyla ya da işçinin aldanmasının olduğu hal ve durumlarda imza edilen ibraname hükümsüzdür. İşçinin ibranameyi başka bir belge sanarak imzalaması ibraname hakkında işçinin aldanmasıdır. İşçi çıkarılan alacak hesabının doğru olduğunu sanarak ibranameyi imzalamış ise işçinin “aldanması” söz konusudur.

Eğer ki işveren burada işçinin aldanmasına yol açacak durumu bilinçli olarak yapmışsa artık işçinin “aldatılması” söz konusudur. Aldatılarak, korkutularak ya da hile ile işçinin elinden ibraname alındığı durumlarda işçi aldatılmayı, hileyi öğrendiği ya da baskının kalktığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde ibranamenin hükümsüzlüğünü ileri sürebilir. Bir yılı geçtikten sonra işçi ibranamenin hükümsüzlüğünü ileri süremez.

Sonuç

Düzenli ve geçerli olarak tanzim edilen geçerli bir ibraname işvereni işçi tarafından dava edilme riskine karşı korur. Değerlendirileceği üzere işvereni, işçi tarafından dava konusu edilme riskine karşı koruyan geçerli bir ibraname, ibranamenin yazılı olarak düzenlenmesine, matbu olmamasına, irade sakatlığını içermemesine, tek tek alacakların tutarlarıyla birlikte nelerden ibaret olduğunu ihtiva etmesine bağlıdır. İş yaşamının ve toplumsal barışın sürekliliği için hakların korunmasına azami özenin gösterilmesi büyük temennimizdir.

YAŞAR TAŞDEMİR / İTO GAZETESİ
11.05.2012

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *