GENEL SALIK SGORTASI LE LGL BLMEMZ GEREKENLER
01.01.2012 tarihi ile birlikte hayatmza giren Genel salk sigortas toplumda kapsad kiiler bakmndan neredeyse herkesi ilgilendirmektedir. Bilindii zere aslnda5510 sayl yasaile birlikte kartlan GSS (Genel salk sigortas) alanlar bakmndan 2008 ylnda yrrle girmi toplumun dier kesimleri bakmndan ise iinde bulunduumuz 2012 ylnn Ocak ayna braklmt. Bu konuda yaplmas gerekenler ve kimlerin ilgili kurumlara bavurmas gerektii, son bavuru tarihi ve bavuru yapmayanlarn kar karya kalacaklar yaptrmlar bakmndan nem arz etmektedir. Bizde bu yazmzda toplumun neredeyse her kesimini ilgilendiren GSS ile ilgili dikkat ekici hususlara deineceiz.
ncelikle GSS ‘nn amac lkemizde yaayan tm kiilerin, getirilen bu zorunlu sigorta ile salk gvencesi kapsamna alnmasna yneliktir. Bu amaca ynelik olarak da alanlarn ve emeklilerin dnda kalanlara ilikin yeni dzenlemeler gelmektedir. imdi dilerseniz GSS ile ilgili olarak kimlerin neler yapmas gerektii zerinde duralm.
GSS zorunludur.
GSS yukarda da belirttiimiz gibi lkemizde yaayanlarn tamam ile ilikili bir sigorta kolu olduundan kimsenin “bu sigortadan yararlanmak istemiyorum” eklinde bir seenei yoktur. Dolays ile GSS zorunlu bir sigortallk kavramdr.
Kimler zaten kapsamda?
Mevcut durumda sigortal olarak almakta olanlarla, bunlarn bakmakla ykml olduklar (anne, baba, e, ocuk) ile emekliler ve bunlarn bakmakla ykml olduklar da zaten GSS kapsamndadrlar. Bu nedenle bu kiilerin herhangi bir kuruma bavuruda bulunmalar gerekmemektedir. Ancak ocuklardan renci ise 25 yan am olanlar ve/veya 18 yan am renci olmayanlar eer sigortal bir ite almyorlarsa gelir tespiti yaptrmak zorundadrlar.
Kimler gelir tespiti yaptrmak zorundadr?
GSS, kapsamda olanlarn (fakir olanlar dnda) prim demelerine dayal bir sistem olduundan yukarda belirttiimiz zaten kapsamda olanlarn dndaki kiiler, iinde bulunduumuz Ocak ay sonuna kadar gelir tespiti yaptrmak zorundadr.
Bu kiiler; Anne babalarndan salk yardm alamayanlar (18 ya st ve renci olup 25 yan am olanlar,) sigortal bir ite almayan isizler, Yeil kart sahipleri, Trk uyruklu olmayan yabanclar, (1 yldan fazla Trkiye’de ikamet etmek artyla), Ksmi sreli alp 30 gnn altnda prim deyenler.
Gelir tespiti iin nereye bavurulacak?
Gelir tespiti iin adrese dayal nfus kayt sistemine gre bal bulunulan blgenin Sosyal dayanma Vakfna bavurulmas gerekiyor.
Yaplacak gelir tespitine gre kimler prim demeyecek?
Vakflar tarafndan yaplacak gelir tespitine gre hane halk bana geliri mevcut asgari cretin 1/3’nden az olanlar fakir olarak deerlendirilip bunlarn GSS primi Devlet tarafndan karlanacaktr. Bu durumda mevcut asgari cret 886,50 TL olduuna gre 886.50/3= 296,50 kii bana hane halk aylk geliri bu tutarn altnda olanlar prim demeyecekler.
GSS primi demek zorunda olanlar kimler?
Yukarda akladmz hesaplamaya gre hane halk geliri kii bana 295,50 TL’ yi aanlar herhangi bir ite almasalar dahi SGK’ ya (Sosyal Gvenlik Kurumu) prim demek zorundalar.
denecek prim nasl saptanyor ve tutar ne kadar?
denecek prim tutarlar yaplacak gelir tespitine gre kiinin hangi gelir gurubuna dhil olduuna gre saptanmaktadr.
Buna gre;
|
Kii bana aylk geliri 295,50 TL ila 886,50 TL arasnda geliri bulunan ailelerin GSS kapsam dnda bulunan bireyleri ayda 35,50 TL, |
|
Kii bana aylk geliri 886,50 TL ila 1773 TL arasnda geliri bulunan ailelerin GSS kapsam dnda bulunan bireyleri ise ayda 106,38 TL, |
|
Kii bana aylk geliri 1773 TL’nin de zerinde olan ailelerin GSS kapsam dnda bulunan bireyleri ise ayda 212,76 TL, |
prim demek suretiyle GSS’ dan faydalanabilecekler.
Gelir tespiti yaptrma konusundaki son tarih ve tespit yaptrmamann yaptrm nedir?
Gelir tespiti yaptrma konusundaki son tarih 31.01.2012’dir. Bu tarihe kadar tespit yaptrmayanlar iin en st gelir gurubu (1773 TL’nin zerinde olanlar) temel alnacak ve her ay iin 212,76 TL borlandrlacaklardr. Bu bor denmedii srece faiz ileyecei gibi bu kiiler salk hizmetlerinden de yararlanamayacaklar.
Durumlar zellik arz eden baz guruplar
renciler:
ayet renci 25 yann amam ise ve anne veya babasnn sigortasndan yararlanyorsa ortada herhangi bir sorun yok GSS kapsamnda olmaya devam edecek. Bu kapsamdaki renciler, renci belgeleri ile birlikte SGK ‘ya bavurarak kayt yaptrmak zorundadr. Ancak 25 yan am ve bir ite almyor ise gelir tespiti yaptrmas ve gerekiyorsa prim demesi gerekecek.
Yeil kart sahipleri:
Yeil kart sahipleri de SGK’ ya devir olduklarndan, kartlarnn geerlilik tarihi dolduktan sonra bunlarn da gelir tespiti yaptrmalar gerekecektir. Yaplacak gelir tespiti sonucunda yeil kart sahiplerinin GSS’ na prim deyip demeyecekleri belirlenecektir.
Kz ocuklar:
5510 sayl SGK ve GSS ‘nn yrrle girdii 01.10.2008 tarihine kadar 18 yan doldurmu olan kz ocuklar eskiden olduu gibi evlenmedikleri srece anne veya babalarnn sigortalarndan yararlanarak GSS’l olabileceklerdir. Ancak yasann kt tarihten sonra 18 yan dolduranlar (30.09.1990 ve sonra doanlar) ayn erkek ocuklarda olduu gibi eer almyorlarsa gelir tespiti yaptrarak GSS’ na prim deyecekler.
Ksmi sreli (part-time) alanlar:
Ksmi sreli alan iiler iin, eksik altklar sre iin GSS primini 30 gne tamamlama zorunluluu getirilmitir.
rnek;
Bir ii ksmi sreli bir ite 10 gn almtr. Bu durumda geride kalan 20 gnn GSS primini kendisi demek suretiyle 30 gne tamamlayacaktr.
Dier taraftan Ksmi sreli ii altran kurulular bakmndan da bunlarn ie girileri esnasnda ksmi sreli olduklarn ve ne kadar alacaklarn bildirim zorunluluu getirilmitir. Bu iilerin ne kadar alacaklarnn nceden bilinmemesi sorun tekil etmemektedir. GSS primi hesaplanrken Aylk Prim ve Hizmet belgesindeki gn says temel alnacaktr.
Raporlu ve cretsiz zinde Olanlarn Durumu:
alan sigortallarn ay iinde raporlu olduklar gnler iin GSS primi demelerine gerek yoktur. austin homes for sale . cretsiz izin kullananlarn ise izin kullandklar sre 1 ay aarsa 1ay aan sreler iin kendilerinin GSS prim deme zorunluluklar bulunmaktadr.
sizlik deneinden yararlanan isizler:
sizlik deneinden yararlanmakta olan isizlerin GSS primleri Trkiye Kurumu tarafndan karlandndan bu kiilerin denekten yararlandklar sre boyunca gelir tespiti yaptrmalarna ve/veya GSS primi demelerine gerek yoktur.
Sonu itibari ile her yeni uygulamada olduu gibi GSS uygulamasnda da baz aksaklklarn yaanlmas ve bu yaanlanlarn nda uygulamaya farkl ynler verilmesi kanlmazdr. imdiden gelir tespiti sistematiindeki yntemler, yllardan beri yeil kartl olarak yaamlarn srdrenlerin veya ksmi sreli alanlarn bu yeni sisteme adaptasyonu, sosyal gvenceden yoksun rencilerin GSS primlerini nasl deyecekleri gibi pek ok soru nmzde durmaktadr.
Hseyin rfan FIRAT
Personel ve nsan kaynaklar Ynetimi Danman
Gelen arama terimleri:
- genel sağlık sigortası için nereye başvurulacak
- gss için nereye başvurulacak
- gelır testı ıcın nereye basvurulacak
