Sigortasız çalışanlar dava açabilir mi?

Kaytd istihdam nlemek iin ciddi yaptrmlar ve kontrol messeseleri olmasna ramen halen lkemizin nemli sorunlarndan birisi olduunu gryoruz.  Okurumuz Nivan tsek,Babam 13 senedir sosyal gvencesi olmadan alyor. 01/08/2010 tarihi itibari ile iten kartlm. Bu noktada iverene dava aabilir mi? Alsa bizleri neler bekler? Nasl bir yol izlemeliyiz?diye soruyor.Bir iyerinde alrken sosyal gvenlik Kurumuna bildirimleri yaplmayan, yani sigortasz altrlan kiilerin de dier iiler gibi haklar bulunmaktadr.

Okurumuzun babas sigortasz altrlm olsa dahi, kdem tazminat, ihbar tazminat, kullanmad yllk izinlerin paras gibi haklarnn verilmesi gerekir.

Ayrca, sigortasz altrlan sreler iin daha sonra primlerin mahkemede hizmet tespit davas almak suretiyle denebilmesi mmkndr. verenler, altraca kimseleri (istisnalar dnda) ie balatmadan nce Sosyal Gvenlik Kurumunca hazrlanacak ie giri bildirgeleriyle bildirmekle ykml klnmtr. Prim belgeleri iverenler tarafndan SGKna verilmeyenlerin ya alrken SGK kontrol memurlar veya mfettileri tarafndan tespit edilmesi, ya da dava amak suretiyle sigortallklarn salamalar gerekmektedir.

Kendileri iin prim belgeleri iverenleri tarafndan verilmeyen veya altklar Sosyal Gvenlik Kurumunca fiilen veya i yeri kaytlarndan tespit edilecek her trl bilgiden ya da kamu kurulular tarafndan dzenlenen belge veya alnan bilgilerden tespit olunamayan sigortallarn, hizmetlerinin tespiti maksadyla yetkili mahkemeye bavurmalar iin kendilerine tannan sre be yl olarak belirlenmitir. Bu be ylk sre, zaman am sresi olmayp hak drc sredir. Hizmet tespit davasnda yetkili mahkeme, i mahkemesi veya i mahkemesi bulunmayan yerlerde bu davalara i mahkemesi sfatyla bakan asliye hukuk mahkemeleridir.

Sigortasz altrlan iiler, hizmetlerinin getii yln sonundan balayarak be yl ierisinde i mahkemesine bavurarak, sigortasz altrldklarn ispatlayabilirlerse, bunlarn mahkeme kararnda belirtilen aylk kazan toplamlar ile prim deme gn saylar emeklilik hesabnda dikkate alnr.

Dolaysyla okurumuzun babasnn sigortasz geen 13 yl iin dava aarak sigorta gnlerini kazanmas mmkn olduu gibi, eer kdem tazminat, ihbar tazminat, kullanmad yllk izinlerin paras gibi haklarn da alamamsa alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Mdrlne (Blge alma Mdrl) bavurabilecei gibi, dorudan Mahkemesinde de dava aarak bu ynde talepte bulunabilecektir.

Kaynak: resul kurt