Kimler ihbar tazminat alr?

i asndan iin, iveren asndan alacak iinin sreklilii i ilikisinde hayati bir sorun olarak karmza kmaktadr. Kanununun 17nci maddesine gre, belirsiz sreli i szlemelerinin feshinden nce durumun dier tarafa bildirilmesi gerekir.Ak bir ifade ile anlatrsak ii ile ivereni arasndaki i ilikisinin sona erdirilmesinde, ii ii brakacaksa iverene, iveren iten karacaksa iine son verilecek iiye belirli bir sre nce yazl olarak bilgi vermek durumundadr. Uygulamada buna bildirim neli (bildirim sresi) denir ve bu sureye uyulmamasndan doan tazminata da ihbar tazminat denir.Fesih bildirim sreleri:-i alt aydan az srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak iki hafta,-i alt aydan bir buuk yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak drt hafta,-i bir buuk yldan yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak alt hafta-i yldan fazla srm ii iin, bildirim yaplmasndan balayarak sekiz hafta olarak belirlenmitir.Ancak bu sreler asgari olup, ii ve iveren dilerse i ilikisinin kurulmas aamasnda dilerlerse bu sreyi szlemelerle artrlabilir.Bildirim sresine ilikin cretin pein denmesi yoluyla i szlemesinin iveren tarafndan feshedilmesi mmkndr.  . szlemesini fesheden iveren ya iiye fesih bildiriminde bulunmak ya da fesih srelerine ilikin creti pein demekle ykmldr. Bu Kanununun iverene tand seimlik bir haktr. Bildirim srelerine ait cretin pein denmesi yoluyla fesihte i szlemesi derhal son bulur.Hak kazanma artlar:-Herhangi bir gereke gsterilmeksizin iine son verilen,-Verimsiz alt gerekesiyle iine son verilen,-Hastal sebebiyle iine son verilen-iyi i yerinde bir haftadan fazla sre ile almaktan alkoyan zorlayc bir sebebin ortaya kmas gerekesiyle iine son verilen iilerin ihbar tazminat alma haklar bulunmaktadr.Bu arada yanl bilinen bir konuya deinmekte fayda var. szlemesini hakl nedenle dahi olsa fesheden ii ihbar tazminatna hak kazanamaz. i istifa ederek ayrlmsa, daha geni bir anlatmla i szlemesi hakl neden olmakszn son bulmusa ii iverene ihbar tazminat demekle ykmldr.hbar tazminat denmeyecek haller:Kendi isteiyle iten ayrlan gerekesi ne olursa olsun ihbar tazminatna hak kazanamaz. Hakl nedenle fesih halinde sadece kdem tazminat hakk bulunmakla birlikte ihbar tazminat alamazlar. Bu dorultuda;-Emeklilik nedeniyle iten ayrlan,-Emeklilik iin aranan 15 yl 3600 gn artn salad halde ya artn salamad iin yan beklemek zere iten ayrlan,-Evlendii tarihten itibaren bir sene iinde iten ayrlan kadn ii,-Askere giden erkek ii,- szlemesini hakl nedenle dahi olsa fesheden ii, ihbar tazminatna hak kazanamaz.Aslnda yukarda saylan hallerde ii kdem tazminatna hak kazand halde ihbar tazminatna hak kazanamamaktadr.hbar tazminat, iinin i yerindeki kdemine gre belirlenir. Bildirim sreleri gz nne tutularak iinin giydirilmi son brt creti esas alnarak hesaplanr.rnein; kdemi 8 ay olan iinin ihbar sresi 4 hafta olduuna gre, ii iten karlacaksa ya 28 gn nceden iine son verilecei kendisine yazl olarak bildirilmeli ya da giydirilmi son brt cretine gre 28 gnlk cretin ihbar tazminat olarak denmesi gerekir. szlemesinin askda olduu srelerde (rnein; iinin raporlu olmas) fesih bildirim sresi ilemez. Bu srenin bitiminde fesih bildirim sresi ilemeye balar.rnein; 2 yl kdemi bulunduu iin 6 hafta ihbar sresi bulunan ve doum iznine ayrlan iiye yaplacak fesih bildirim sresinin balangc doum izninin bitip iba yapld gnden itibaren balar.Fesih bildirimi hangi gn yaplmsa, son haftann ayn gnnde szleme sona ermi olur. Kanununda belirlenen fesih bildirim sreleri, asgari olarak belirlenmi olup, bu srelerin szleme ile artrlmas mmkndr. Ancak srelerin azaltlmas ya da tamamen ortadan kaldrlmas mmkn deildir.Belirtelim ki; ikale szlemesi ile dier bir anlatmla taraflarn i szlemesinin balangcnda deil de bitiminde anlamas yoluyla fesih bildirim sreleri tamamen ortadan kaldrlabilir.

Kaynak: Trkiye Gazetesi, erif Akcan