Ülkemizde işletmelerin en büyük sıkıntısının meslek eğitimi almış ara eleman olduğu bilinmektedir. İşte, ara eleman yetiştirilmesinin en önemli kaynağı da 3308 sayılı Kanun kapsamında Çıraklık Eğitim Merkezleri’ne devam eden çıraklardır. Çıraklık Eğitim Merkezleri’nde döküm, elektrik, torna-tesviye, motor, tekstil, ayakkabı vb. bir çok konuda İlköğretim sonrası çocuklar branşlarına göre 3 – 4 yıl boyunca yetiştirip Eğitim Bakanlığı Tasdikli Çıraklık Diploması verilerek meslek sahibi yapılmaktadır. Bugüne kadar çıraklar iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası kapsamında SSK (SGK) sağlık ve sigorta yardımlarından faydalanmaktaydı. Hiç bir sorun da yaşanmamaktaydı.
Ancak, sosyal güvenlik reformu olarak adlandırılan 5510 sayılı Kanuna 500 farklı el değince, kanun içinde birbiriyle çelişen, aynı konuda farklı hükümler bulunduran, diğer kanunlarla uyumsuz, sorunları çözemediği gibi üstelik her konuyu bir birine dolayan bir düzenleme çıkmış oldu.
Öyle ki, kanunu okuyanlar bir türlü asgari müşterekte buluşamıyor. Hatta SGK açıklarını kapatmanın yolunu sosyal güvenlik ve sağlık yardımlarını kısıtlamakta bulduğu için çıraklar da bundan nasibini aldı.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5’inci maddesini (b) bendinde; “5 / 6 / 1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır ve bu bentte sayılanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar” deniliyor.
Buna göre, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortasının uygulanması gerekiyor.
SGK, hastalığın ne anlama geldiğini anlayamadığı için Kısa Vadeli Sigortalar Daire Başkanlığı’nın 27 Nisan 2009 tarihli ve 5620196 yazısında çıraklık eğitim merkezlerine devam eden çıraklar için gereğince bu kapsamdaki sigortalılar için genel sağlık sigortası primine tabi olmadıkları için sağlık yardımı yapılmaması gerektiği yönünde SGK müdürlüklerine talimat vermiştir. Peki, bu yavrular sağlık yardımlarını nerden alacaklar? Hani herkes sağlık güvencesine girecekti. Bırakın herkesin sağlık güvencesine girmesini, sağlık güvencesi olanları da kapsam dışına çıkarıyoruz.
İşten ayrılanların sağlık yardımlarının önce 10 güne düştüğü yönünde talimat yayınlayıp, gelen baskılar üzerine de suçu bilgisayar programına atıp yeniden 100 güne çıkaran SGK daire başkanlığı şimdi de çırakların sağlık yardımlarına göz dikmiş.
Hani sosyal güvenlik reformu hak kaybına yol açmıyordu. Bugüne kadar sağlık yardımlarından yararlanan çıraklar ne oldu da sağlıksız kaldı. Eğer yasanızda eksiklik varsa derhal tamamlayın. Yok, yasanızda eksiklik yokta mantalite farkı varsa, lütfen yasaları vatandaş lehine yorumlayın. Ya kanunu çıkarırken eksiği gediğini tamamlayın, ya da kanunları işinize geldiği gibi yorumlamayın.
Başbakan her zaman bürokrasiden şikayet ediyor. Başbakan haksız mı sizce? Bir yandan herkese sağlık güvencesi getirmeye çalışan bir Başbakan, öbür yanda sağlık güvencesi olanı da kapsam dışına çıkartmaya çalışan bürokrasi.
Lütfen işleri zorlaştırmayınız, kolaylaştırınız. Bu sizi ve kurumunuzu yüceltir.
***
Sosyal Güvenlik Mevzuatında İşveren Yükümlülükleri
Sosyal güvenlik reformu ile birlikte bir çok uygulamada köklü değişiklikler oldu. Dolayısıyla da zaten karmaşık olan sosyal güvenlik mevzuatı biraz daha içinden çıkılmaz hale geldi.
İşte sosyal güvenlik uygulamaları ve işveren yükümlülükleri SGK İzmir İl Müdürü Mustafa Keskin ile SGK İzmir İl Müdür Yardımcısı Naci Şahin tarafından kaleme alınan “Sosyal Güvenlik Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri ve Uygulama Esasları” isimli kitapta ayrıntılı olarak ele alınmış.
Basit bir dille yazılan kitapta, sigortalı ve işveren kavramları ele alındıktan sonra 5510 sayılı Kanunu’n işverene yüklediği 33 adet yükümlülük ayrıntılı olara izah edilmiştir. 383 sayfa olan kitapta, iş yeri bildirgesi, işe giriş bildirgesi, iş kazasını bildirme, meslek hastalığını bildirme, tehlike sınıf ve derecesi değişikliği bildirme, emekli çalışan işyeri sahiplerinin yükümlülüğü gibi 5510 sayılı Kanun’da geçen bütün yükümlülükler uygulama usulleri ile birlikte anlatılmıştır.
Alanında önemli bir boşluğu dolduracak kitap özellikle Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler, Yeminli Mali Müşavirler, insan kaynakları departmanı sorumluları, denetim elemanları, konuya ilgi duyan işverenler ve kişiler için önemli bir başvuru kaynağı olabilecek nitelikte. Kitap hakkında daha fazla bilgiye rmzengin@hotmail.com adresinden ve 0-505-3173810, 0-232-4213666 nolu telefonlardan ulaşabilirsiniz.
