Trkiye yeni bir uygulamayla daha tant. Memur gibi alp, ii gibi ikramiye almak. Benzer bir durumu 5510 Sayl Kanun yrrle girdiinde de yaamtk. i gibi alp, iveren gibi emekli olmak. Geri sonradan hatann bir blmnden dnld. Kanun yurtdnda i alan Trk iverenlere, almak zere gtrdkleri iiler iin sadece ksa vadeli sigorta kollarna gre prim yatrmay zorunlu kld. Bu iiler, seimlik olarak, istee bal sigortaya mracaat edip uzun vadeli sigorta kollar primlerini de deyebileceklerdi. Fakat ortada bir baka sorun daha vard. stee bal sigortalln stats deiip, 4/b statsne alnmt. Dolaysyla yurtdnda ii olarak alp, istee bal sigorta primi deyenlerin dikkat etmesi gerekiyordu.
ZARAR EDENLER
nk istee bal sigorta primi denen sre buuk yl anca, emeklilik koullar da 4/b statsne gemi oluyordu. Bu maduriyet 6111 Sayl Torba Kanun’un 24. maddesiyle ksmen de olsa giderildi. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden, Torba Kanun’un yrrle girdii 25 ubat 2011 tarihine kadarki sreye ilikin denen istee bal primler 4/b statsnden kabul edilecek. Okurlarmzdan gelen mailler, bir de bu uygulamadan btnyle zarar edenler olduunu gsteriyor. 5510 Sayl Kanun yrrle girdiinde emekliliine drt- be yl kalanlar ierisinde, korkup istee bal sigortal olmayanlar km. Bunlar yurtdnda altklar sre iinde, ee dosta rica ederek menfaatsiz ya da bu iten haksz kar elde eden kiiler araclyla menfaat karl Trkiye’de kendilerini sigortal gstermiler. orange county used car dealers . Fakat ihbar veya ikayet yoluyla SGK tarafndan yaplan denetimlerde, bu gerek d bildirimlerden bazlar iptal edilmi. Dolaysyla 4/b statsne saylmasndan korkulan sreler tmyle sigortasz hale gelmi.
BR DE TERS VAR
i gibi alp iveren gibi emeklilie bir baka rnek de yurtd borlanmalarnda yaanyor. Yurtdnda ii olarak alt halde, borlanma mracaat yapt tarihte 4/a statsnden sigortall olmayanlarn yaptklar borlanmalar 4/b statsnden, iveren primi gibi saylyor. Bu nedenle yurtdnda ii olarak altklar sreyi borlanmak isteyenler, Trkiye’de bir iyerinde gerekten almasalar dahi kendilerini sigortal gstertmek zorunda kalyorlar. Neyse ki, SGK artk bu durumda olanlarn sigortal bildirimlerini soruturmaktan vazgemi. Bir de bunlarn tersi var. veren gibi alp, ii gibi sigortal ve emekli olmak. Bu da 6111 Sayl Torba Kanun’un alma hayatna kazandrd bir baka ilginlik. Kendi adnza faaliyet gsteren bir iyeriniz var. Bu faaliyetiniz nedeniyle 4/b sigortals olmanz gerekiyor. Fakat ayn anda bir baka iyerinde hizmet akdiyle almaya baladnzda, 4/a statsnden sigortal oluyorsunuz. Nitekim bunu tercih edenler de ok. rnein Anadolu’da bir ehirimizin otogarnda, karlkl iki yazhane sahibi anlamlar. Birbirlerinin iyerlerinde ii olarak almaya balam ve 4/b statsnden deil de, daha uygun koullarda emekli olma ve daha fazla emekli maa alma imkan veren 4/a statsnden sigortal olmaya karar vermiler.
EMEKL KRAMYES
Benzer bir ilginlik de 26 Ocak 2012 tarihinde yrrle giren 6270 Sayl Kanun’la balad. Linear RE-1N . Memur gibi allan sre karlnda, iilerin tabii olduu tazminat koullarna gre emekli ikramiyesi alma hakk getirildi. Uygulama kimleri kapsyor? Hizmetlerinin tamam 5434 Sayl Emekli Sand Kanunu’na tabi olarak veya 5510 Sayl Kanun’un 4/c statsnden gemeyenleri ilgilendiren bir konu. air conditioning repair . Ksacas bir dnem memurluk yaparak ayrlm ve sonradan SSK’l veya Ba-Kur’lu olmu, 5510 Sayl Kanun’un yrrle girmesinden sonra da 4/a veya 4/b statsnden almalar olanlar kapsayan bir uygulama. stelik emeklilii sadece SSK veya Ba-Kur’dan olanlar ilgilendirmiyor. Emekliliiniz 5434 Sayl Kanun veya 5510 Sayl Kanun’un 4/c statsnden olsa dahi, bu kapsama girmektesiniz. kramiye alabilmeniz iin memuriyetinizin 1475 sayl Kanunu’nun 14. maddesinde belirtilen ve kdem tazminatn almaya hak kazandracak ekilde sona ermi olmas gerekiyor. Biz de bir sonraki yazda 1475 Sayl Kanunu’na gre iinin kdem tazminat almaya hak kazand durumlar ve bunlarn memurlara uygulanabilmesi koullarn rnekleriyle deerlendireceiz.
CELAL KAPAN / YEN ASIR G./ 14.02.2012
