Malulen emeklilik şartları

Malullük, çalışma veya meslekten kazanma gücünün kısmen veya tamamen kaybedilmesi nedeniyle sürekli bir gelir kaybına yol açan fizyolojik bir risktir.

Malulen emekli olabilmek için ister SSK ister BAĞ-KUR isterse de EMEKLİ SANDIĞI mensubu olsun önce Sosyal Sigortalar Kurumu hastanelerinin sağlık kurullarından malul olduğunu gösteren sağlık kurulu raporu alınması şarttır.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunanlar bu hastalık veya arızaları nedeniyle malullük sigortası yardımlarından yararlanamazlar.

Malulen emekli olan sigortalı tekrar sigortalı olarak işe başlarsa işe girdiği tarih itibariyle aylığı kesilecektir. Malullük aylığı bağlanmış olan bir sigortalı normal yaşlılık sigortasından aylık alan bir sigortalı gibi sosyal güvenlik destek primine tabi olarak bir işte çalışamazlar.

SSK’dan Malulen Emeklilik Şartları:

Sigortalının en az 1800 gün veya 5 yıldan beri sigortalı olup sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak en az 180 gün prim ödemiş olması gerekir.

506 sayılı Sosyal Sigorta Kanunu’nun malullük sigortası ile ilgili maddelerinde kimlerin malul sayılacağı ve bu sigorta kolunun sağladığı yardımlardan aranacak şartlar belirtilmiştir. Anılan yasanın 53. maddesinde kimlerin malul sayılacağı şu şekilde belirtilmiştir.

a) çalışma gücünün en az 2/3′ünü yitirdiği tespit edilen,

b) 34 üncü madde gereğince yapılan tedavi sonunda Kurum sağlık tesisleri sağlık kurullarınca düzenlenecek usulüne uygun rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3′ünü yitirdiği tespit edilen,

c) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60′ını kaybeden,

Sosyal Sigortalar Kurumunca tespit edilen sigortalı malûllük sigortası bakımından malûl sayılır.

Meslek hastalığı sonucu, meslekte kazanma gücü azalma oranının tespiti Sosyal Sigortalar Kurumunun meslek hastalıkları hastanelerince yapılır.

Bir olayın malullük sigortası kapsamında değerlendirilebilmesi için kazanın oluş biçimi, kasıt, ihmal gibi unsurlar dikkate alınmaksızın meslekte kazanma gücünde yarattığı kayba göre değerlendirilmektedir.

Bu oran yaklaşık olarak % 66,66 düzeyinde iken iş kazaları veya meslek hastalıkları sonucu meydana gelen maluliyetlerde ise bu oran % 60 olarak dikkate alınmaktadır. Sigortalının malul olduğuna karar verme yetkisi kurum sağlık tesislerine aittir. Bu tespit sigortalının ilgili sigorta müdürlüğüne başvurarak çalışamayacak kadar malul olduğunu ifade etmesi üzerine müdürlük, sigortalıyı sağlık tesisine sevk ederek sağlık tesisinin vereceği rapor üzerine malullüğüne karar verilmesi ya da iş kazaları veya meslek hastalıkları sonucu sağlık tesislerinde tedavi görürken verilecek rapor üzerine malullüğüne karar verilmesi ya da iş kazaları haricinde meydana gelen bir kaza sonucu malullüğüne karar verilmesini değerlendirecektir.

Sigortalının 53. madde kapsamında malullüğüne karar verilirken meslekte kazanma gücünde uğradığı gelir kaybının asgari bir düzeye indirmek için malullük sigortası adı altında bir gelir bağlanır bu gelirin bağlanması için malul olmak tek başına yeterli değildir. Sosyal güvenlik kapsamında oluşturulan sigorta kollarından sadece prim ödeme gün şartı olmayan iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasıdır. 506 sayılı kanun gereği malullük aylığı bağlanabilmesi için yasanın 54. maddesinde şu şartlar aranmaktadır:

a) 53 üncü maddeye göre malül sayılması,

b) Toplam olarak 1800 gün veya daha fazla prim ödemiş olması,

c) En az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması, şarttır.

Emekli Sandığından Malulen Emeklik Şartları:

En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 günü olan veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olan iştirakçilerden kamudaki görevlerinden ayrıldıktan sonra, herhangi bir sigortalılık haline tabi olmayanlara da çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiğinin SGK Sağlık Kurulunca saptanması durumunda malûllük aylığı bağlanması mümkün bulunuyor.

Bağ-Kur’da Malulen Emeklilik Şartları:

Bağ-kur kapsamında çalışan bir sigortalının malul olarak kabul edilebilmesi için sosyal sigortalar kanununda olduğu gibi sağlık tesisince çalışma gücünü 2/3 oranında yitirdiğine dair rapor verilmesi gerekmektedir.

Bağ-kur sigortalısının 2/3 oranında çalışma gücünü kaybettiği tespit edildikten sonra malullük aylığı bağlanabilmesi için 1479 sayılı Bağ-kur kanunun 29.maddeye göre şu şartları karşılaması gerekmektedir:

a) çalışma gücünü 2/3 oranında yitirdiği tespit edilmiş olması,

b) en az 5 tam yıl sigorta primi ödemiş olması,

c) yazılı talepte bulunmak ve talep tarihi itibariyle prim ve her türlü borçlarını ödemiş olmak, şarttır.

Birden fazla sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışanların malulen emeklilik şartları:

Birden fazla sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışan sigortalıların malullük aylığının Sosyal Sigortalar Kurumunca bağlanması sigortalının son çalışmalarının Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi olarak geçmesi kuralına bağlı bulunmaktadır. 1800 gün prim ödemesinin tamamının SSK’ya yapılması şart değildir. Diğer sosyal güvenlik kurumlarına yapılan ödemelerde hizmet birleştirilmesi ile malullük aylığı bağlanmasında dikkate alınacaktır.