İş yerinin Tasfiye veya İflası Halinde Ödenmeyen İşçi Haklarının Durumu
Soru: İş yerim tasfiye sürecinde. İş yerinden 1,5 yıllık maaş ve 12 yıllık kıdem tazminat haklarım bulunuyor. Tasfiye sürecine giren iş yerim tüm kıdem tazminatı ve sosyal haklarımı farklı bir şirkete devretmem ve orada çalışmam konusunda bir kâğıt imzalatmayı istiyor. Borcumuzu ibra etmemizi istiyorlar. Çalışan olarak ne yapmamız gerekiyor? Tasfiye sürecinde bizi neler bekliyor? Haklarımızı alabilmemiz için ne türlü bir yol izlememiz gerekir? D.D.
Cevap: Ticaret hukukunda tasfiye, bir ticaret kuruluşunun batması, kapanması vb. sebepler üzerine hesapların kesilmesi, alacaklılara, ortada kalan mal ve paradan paylarına düşen miktarın verilmesi demektir. İşyerinin tasfiye sürecinde olduğunu söylüyorsunuz ama basit usulle mi adi usulle mi yürüdüğünü belirtmemişsiniz. Bu durumda genel olarak sürecin ana hatlarını belirtmeliyim. İş ilişkisinin iflâs veya tasfiye nedeniyle sona ermesi halinde o işyerinde çalışmakta olan işçilerin kıdem ve ihbar tazminatı alacağı süreye bakılmaksızın imtiyazlı alacak olmaktadır. Zira iflâsın açılmasından önceki bir yıla kadar doğacak işçi iş ilişkisine dayanan ve iflâsın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dâhil alacakları ile iflâs nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları İcra ve İflas Kanununun 206 ncı maddesine göre öncelikle ödenmesi gereken rüçhanlı alacaklar kategorisindedir.
Bir yıllık sürenin hesabındaki iflâsın açılma anı İİK’nın 165.maddesine göre iflâsa hükmedildiği tarih olmaktadır. İflasın açılmasından önceki bir yıllık süreden evvel doğmuş işçi alacakları ise imtiyazlı değildir.
İflas kararı verildikten sonra işçi işçilik haklarından doğan alacağının mesnedini ve tutarını bir ay içinde iflâs dairesine bildirir.
Alacaklıların alacaklarını kaydettirmeleri için İcra ve İflâs Kanununun 219/2 maddesinde öngörülen 1 aylık sürenin bitiminden sonra, iflâs dairesi alacakların doğru olup olmadığını inceler ve kabul edilen alacakları sıraya koyar. Kabul edilmeyen alacaklar da reddedilme nedenleri ile birlikte sıra cetvelinde gösterilir. İflâs idaresi alacakların kaydı için muayyen müracaat müddeti geçtikten sonra ve iflâs idaresinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içinde düzenlediği sıra cetvelini iflâs dairesine verir ve alacaklıları ilan yoluyla haberdar eder.
Sıra cetveline itiraz davalarında dava açma süresi ilandan itibaren başlar. Ancak iflâs masasına müracaat eden alacaklılar tebligatı kabule elverişli adres gösterir, yazı ve tebligat masrafları için avans yatırmışlarsa sıra cetveline itiraz davası açma süresi bu alacaklılar hakkında sıra cetvelinin kendilerine tebliğinden itibaren başlar. Davanın 15 gün içinde açılması gerekmektedir. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden dikkate alınır. Sıra cetveline itiraz davası iflâs kararı veren Ticaret mahkemesinin bulunduğu yerdeki her hangi bir Ticaret Mahkemesinde açılabilir.
Kıdem tazminatı haklarınızı siz başka bir şirkete devredemezsiniz. İşyerinizin tasfiye değil de devri söz konusu olursa o takdirde devir tarihinde işyerinde mevcut olan bütün işçi haklarını ödeme yükümlülüğü devralana geçer. Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlü olup, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumlu olurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlı olur. Bu şartlarda da kolay kolay kimse o işyerini devralmaz. Bu bakımdan alacaklarınızı tahsil etmeden kesinlikle ibra etmemenizi tavsiye ederim.
Soru: Askerlik hizmetimden sonra sigortalı oldum. Askerliği borçlanırsam sigorta başlangıç tarihi geri çekilir mi? Y.YAZICI
Cevap: Sigortalılık başlangıcından önce yerine getirilmiş olan askerlik süresinin borçlanılması halinde sigortalılık başlangıcı borçlanılan süre kadar geri çekilir.
ŞEVKET TEZEL 15.11.201
