Sorunuz:
Selam. Ben hizmet alımı yoluyla orduevinin bünyesinde muhasebeci olarak çalışıyorum.
1 senem doldu ben yıllık izine ayrıldım. izin dönüşünde orduevi kullandığım izin süresince benim maaşımı ve sigortamı yatırmayacağını söyledi. Böyle durumlarda benim iznimi yüklenici firmamı yüklenmeli yoksa orduevimi? Birde ben 1 senedir sürekli mesai halinde çalışıyorum. Haftalık çalışma saatim 45 saat iken ben bu saat süresini aşıyorum. Ama mesai ücreti 1 senedir almıyorum. Yine bu mesai ücretleri orduevi tarafından mı yoksa yüklenici firma tarafından mı olmalı. Şuan maaşımı alamamış zor durumdayım. Bana acil dönerseniz mutlu olurum. birde alamadığım mesai ücretleri için nasıl bir yol izlemeliyim. Orduevi ile mi muhatap olayım yoksa yüklenici firma ile mi. fakat yüklenici firmanın benim mesailerimden haberi yok.
Cevabımız:
Merhabalar,
Ayrılmış olduğunuz izin yıllık ücretli izin mi? Yoksa ücretsiz izin mi? Eğer ki ücretsiz izne ayrıldıysanız bu süre zarfında iş sözleşmeniz askıda kalmaktadır. Bu sebeple ücretiniz işlemez ve ücret işlemediğinden dolayı sigorta primleriniz SGK’ya bildirilmez. Ancak yıllık ücretli izne ayrıldıysanız, izne ayrıldığınız süreler çalışılmış gibi sayılmaktadır. Yani maaşınızda herhangi bir kesinti yapılmadan tarafınıza ödenmesi ve aldığınız maaş üzerinden sigorta primlerinizin SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikayette bulunabilirsiniz. Daha sonra alacak davası açabilirsiniz.
Tarafınıza ödenmeyen fazla mesai ücretleri, maaş ,iş sözleşmenizden doğan tüm haklarınızdan alt işveren ile asıl işvereniniz birlikte sorumludur. Yani ücretli izinde ödenmeyen sigorta primlerinden de, maaşınızdan da ve 1 yıldır tarafınıza ödenmeyen ücretten de her iki işveren de sorumludur. Dilediğinizden zararınızı talep etme hakkınız bulunmaktadır. Maaşınızın ödenmemesi ile ilgili de noter aracılığıyla işvereninize ihtarname çekebilirsiniz. Fazla mesai ücret ödemelerinizden hem alt işverenin hem asıl işverenin sorumlu olduğuna dair emsal Yargıtay kararını bilgilerinize sunuyorum.
T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/14024
K. 2004/29392
T. 27.12.2004
• FAZLA MESAİ ÜCRETİ ( Kıdem ve İhbar Tazminatıdan Asıl İşverenin de Sorumlu Olduğu – İşe Almada ve Çıkarmada Onay Yetkisi ve Talimat Verme ve Denetleme Yetkisi Asıl İşverende Olduğundan Asıl İşverenin de Sorumlu Olması Gereği )
• ALT-ASIL İŞVEREN ( İhaleyle Temizlik İşlerini Alan Alt İşverenin İşçiye Karşı Asıl İşverenle Birlikte Sorumlu Olduğu – Asıl İşveren İşçiye Talimat Verdiğine Göre Sorumluluğun Muvazaya Değil Alt-Asıl İşveren İlişkisine Dayandığının Kabulü )
• ASIL İŞVERENİN SORUMLULUĞU ( Asıl İşveren İhaleyi Alan Firma İşçisine Talimat Verdiği ve Denetlediğine Göre İşçiye Karşı Alt İşverele Birlikte Sorumlu Olduğu – Fazla Çalışma Ücreti Kıdem ve ihbar Tazminatından Alt-Asıl İşverenin Sorumluluğu )
1475/m.1/son
ÖZET : Bir işverenden belirli bir işin bir bölümünde veya eklentilerinde iş alan ve işçilerini münhasıran o işyerinde ve eklentilerinde çalıştıran diğer bir işverenin kendi işçilerine karşı o işyeri ile ilgili ve bu kanundan veya hizmet akdinden doğan yüklemlerinden asıl işveren de birlikte sorumludur.
DAVA : Davacı, fazla mesai ücretinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, davayı husumet nedeniyle reddetmiştir.
Hüküm süresi içinde duruşmalı olarak davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; duruşma gününün taraflara tebliği için davetiyeye yapıştırılacak posta pulu bulunmadığından duruşma isteğinin reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı davalıya ait işyerinde alt taşeron işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı tarafından feshedildiğini, işyerinde davalının denetimi ve talimatı ile fazla çalışma yaptığını belirterek, ihbar ve kıdem tazminatı ile fazla çalışması karşılığı ücret alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Mahkemece savunmaya değer verilerek, “davalı ile taşeron firma arasında alt-asıl işveren ilişkisi olmadığı, muvazaa iddiasında bulunmadığı gerekçesi ile” davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
1475 sayılı İş Kanununun 1/son maddesi gereğince “Bir işverenden belirli bir işin bir bölümünde veya eklentilerinde iş alan ve işçilerini münhasıran o işyerinde ve eklentilerinde çalıştıran diğer bir işverenin kendi işçilerine karşı o işyeri ile ilgili ve bu kanundan veya hizmet akdinden doğan yüklemlerinden asıl işveren de birlikte sorumludur.
Dosya içeriğine göre, davalının Genel Müdürlük binasının temizlik işyerini birer yıllık ihale sözleşmeleri ile ihaleye çıkardığı, davacının da ihaleyi alan firma işçisi olarak davalıya ait işyerinde çalıştığı sabittir. İhale sözleşmeleri incelendiğinde, işe almada ve çıkarmada onay yetkisinin davalıya ait olduğu, işçilerin giriş ve çıkışlarını kontrol ettiği, çalışma sürelerini düzenlediği, puantaj kayıtlarını kendisinin tuttuğu, işçilere temsilcisi aracılığı ile talimat verdiği, kısaca ihaleyi alan firmanın işçilerini yönlendirdiği, talimat verme ve denetleme yetkisinin davalı da bulunduğu açıktır. Ayrıca davacının hizmet süresince davalıya ait işyeri ve eklentilerinde münhasıran çalıştığı da anlaşılmaktadır. Davalının 1475 sayılı İş Kanununu 1/son maddesi anlamında asıl işveren olduğu tartışmasızdır. Davacı muvazaa olgusuna değil, alt-asıl işveren ilişkisine dayanmıştır. Asıl işveren olarak davalı işçilik alacaklarından sorumlu olduğundan, işin esasına girilerek karar verilmesi gerekir. Yazılı şekilde husumetten reddi hatalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 27.12.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.
