İşçi suç işleyince, işveren ‘suç vergisi’ ödeyecek
“BU da ne zaman çıktı?” diye soranlar için açıklayalım;.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11/1. maddesinin (g) bendinde yazıyor. Buna göre;
“…Çalışanların suçlarından doğan maddi ve manevi zarar ve tazminatların” gider olarak indirimi kabul edilmiyor.
Kanunen gider kabul edilmeyen bu ödemeler, beyanname verildiği zaman, şirketin dönem kazancına eklenip, “kurumlar vergisi” ödenecek.
İnanmayan, kanunu açıp, yukarıdaki madde ve bendi okusun…
İŞÇİ SUÇLU OLMASA DA
İş yaşamında, işçilerden kaynaklanan, çok sayıda hata ya da suçla karşılaşıyoruz. Bu gibi durumlarda, her zaman işçiyi suçlamak da mümkün değil. Bazen işçinin de iradesi dışında ortaya çıkan bir gelişme ya da yaptığı bir hata veya işlediği suç nedeniyle, olayla doğrudan ilgisi olmayan işverenler, ciddi tutarda zarara uğramakta ya da tazminat ödeyebilmektedir.
Örneğin; işçinin dikkatsizliği ya da bilgisizliğinden kaynaklanan iş kazasında, işçinin uğradığı bedensel kayıp nedeniyle işverenin, tazminat ödemesine hükmedilebiliyor. Çalışanın kullandığı şirket aracı ile karşı tarafa zarar verilebiliyor, bunun zarar veya tazminatı, şirket tarafından karşılanabiliyor. İş yapılırken, müşterinin malına zarar verilebiliyor.
Örnekleri çoğaltmak mümkün. Bu aşamada, şirketin zararı veya ödediği tazminat, gider olarak kabul edilmeyince, vergisel anlamda ciddi sorunlar doğuyor. Şirket; kanunen kabul edilmeyen bu gideri, kazancına ekleyip bir de kurumlar vergisi ödeme durumuyla karşı karşıya kalıyor.
MALİYE NE DİYOR?
Maliye Bakanlığı’na yansıyan bazı olaylarda, aşağıdaki görüşlerin verildiğini fark ediyoruz.
· İş kazası sonucu ölen işçinin ailesine, mahkeme kararına istinaden ödenen tazminat gider yazılamaz (Maliye Bakanlığı Özelgeleri, 19.8.2011 tarih ve 196-36 sayılı; 20.08.2011 tarih ve KV-10-52-177 sayılı).
· Şirket çalışanının sevk ve idaresindeki araçla yaptığı trafik kazası nedeniyle mahkeme kararına istinaden ödenen tazminat gider yazılamaz (MB Özelgesi 7.8.2009 tarih ve 2220 sayılı).
· Şirket çalışanının kaza geçirmesi nedeniyle anlaşmalı olarak ödenen tazminat gider yazılamaz (MB Özelgesi 14.07.2011 tarih ve KVK 2011/4-82 sayılı).
YASA DEĞİŞMELİ
Yukarıda sözü edilen yasa hükmü, istihdamı olumsuz yönde etkileyecek nitelikte.
Normal koşullar altında; işle ilgili olmak şartıyla, sözleşmeye veya mahkeme kararına ya da kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar gider olarak indirilebiliyor (GVK Md. 40/3). Ancak, çalışanın suçlarından doğan (çalışan ölse, yaralansa, sakat kalsa ve kasıtlı olmasa dahi) ödenen maddi ve manevi zararlar ile tazminatlar, gider olarak kabul edilmiyor!
Halk arasında kullanılan “Maksat üzüm yemek mi bağcıyı dövmek mi?” diye bir söz var. İşte, tam bu söze uygun örnekler!..
Ehliyetsiz işçiye araç kullandıran ya da belli konularda uzmanlığı ya da belgesi olmayanlara, zarar doğurucu işleri yaptıranlar gibi örnekler, konumuzun dışında. Konumuz, iyi niyetli işverenlerle ilgili… Yukarıdaki yasa maddesi acilen değiştirilmeli ya da Maliye Bakanlığı, bir tebliğ ile bu yasa maddesini, iyi niyetli işverenleri koruyan örnekler de vermek suretiyle ayrıntılı olarak açıklamalı.
Yoksa, bu olay yatırım yapmayı da istihdam yaratmayı da olumsuz etkiler.
22 Aralık 2011 Yazan Şükrü Kızılot
