Facebok Sayfamızı Beğenir misiniz?

Search

İş hukuku hakkında bilmeniz gerekenler

Soru:  Kıdem tazminatıma esas ücretim ne kadardır?

Cevap: Kıdem tazminatınız hesaplanırken, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemeyeceği belirtildiğinden, dönem kıdem tazminatı tavanı miktarı dikkate alınacaktır.

Soru: Gemide çalıştım. Daha önceki hizmetimden dolayı kıdem tazminatı aldım, tekrar aynı işyerinde çalışmaya devam ettim, daha önceki süre için tekrar kıdem tazminatı alabilir miyim?

Cevap: Alamazsınız. 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 20’nci maddesinde aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ve ikramiye ödenmeyeceğini belirtmektedir.

Soru: Kıdem tazminatında her yıl için ödenecek 30 günlük ücret artmaz mı?

Cevap: Artabilir. 1475 sayılı İş Kanununun 14’ncü maddesinde kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile gemi adamı lehine değiştirilebileceğini belirtmektedir.

Soru:  Denizci Eşim öldü kıdem tazminatını biz isteyebilir miyiz?

Cevap: İsteyebilirsiniz. Çünkü, 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 20’nci maddesinde gemi adamının ölümü halinde yukarıdaki hükümlere göre doğan tazminat tutarının kanuni mirasçılarına ödeneceğini belirtmektedir.

Soru: İşyerinde 2 yıl çalışmış bir işçi 6 aylık bir süre için tutuklanırsa işçinin iş akdi ne olur?

Cevap: İş Kanununun 25. maddesinin 4. bendine göre, işçinin tutukluluk süresinin bildirim önellerini aşması halinde işveren işçinin iş akdini kıdem tazminatı ödeyerek feshedebilir.

Soru: Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeni ile iş akdinin haklı nedenle fesih hakkı ne zaman doğar?

Cevap: Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz.

Soru: İş arama izninde çalıştırılan bir işçinin ücreti nasıl ödenir?

Cevap: İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

Soru: İşçi ihbar öneli vererek işten ayrılacağını beyan ettiği durumda iş arama izni kullanabilir mi?

Cevap: İş arama izni her iki taraf içinde düzenlenmiştir. Bu süre zarfında işveren işçiye günde 2 saat iş arama izni vermek zorundadır.

Soru: İşçiye çalışma belgesi verilmesi zorunlu mudur?

Cevap: İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.

Soru: Toplu işten çıkarma yapmak isteyen işveren öncelikle neye dikkat etmelidir?

Cevap: Öncelikle işten çıkarılacak işçilerin İş Kanununun 17. maddesine göre çıkarılması gerekir. İşyerinden çıkarılacak işçi sayısının toplam işçi sayısına oranının kanunda belirtilen oranlarda olması gerekir. İşyerinde çıkarılacak işçi sayısının en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirilmesi gerekir. Yapılacak bildirimde, işçi çıkarmanın sebepleri, bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile işe son verme işlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceğine ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.

Soru: İşveren bir defada değil de aralıklarla işçi çıkartırsa ne olur?

Cevap: Otuz günlük zaman dilimi içerinde çıkartılan işçi sayısı, kanunda belirtilen oranlara ulaşıyorsa toplu çıkarma sayılır.

Soru: İşyeri kapanırsa toplu işten çıkarma sayılır mı?

Cevap: İşyerinin bütünüyle kapatılarak kesin ve devamlı suretle faaliyete son verilmesi halinde, işveren sadece durumu en az otuz gün önceden ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek ve işyerinde ilan etmekle yükümlüdür. Bu durumda toplu çıkarma sayılır.

Soru: Mevsimlik ve kampanya işlerinde çalışanların işlerinden çıkarılması toplu işten çıkarma sayılır mı?

Cevap: Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları hakkında, işten çıkarma bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa, toplu işçi çıkarmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.

Soru: Özel işyerlerinde özürlü çalıştırma yükümlülüğü ne kadardır?

Cevap: İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü çalıştırmak zorundadır.

Soru: Özürlü ve eski hükümlü istihdamı yükümlülüğünde işçi sayısı nasıl hesaplanır?

Cevap: Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.

Soru: Bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler tekrar işe alınabilir mi?

Cevap: Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır.

Soru: Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi ne kadardır?

Cevap: Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Soru: Ücret senet veya bono ile ödenebilir mi?

Cevap: Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz.

Soru: Ücret yabancı para ile ödenebilir mi?

Cevap: Ücret, kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenebilir.

Soru: İşverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması veya iflası nedenleri durumlarında işçilerin ücretleri ne olur?

Cevap: İşverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması veya iflası nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir Ücret Garanti Fonu oluşturulur.

Soru: İşçi, ücretinin ödenmesinin gecikmesi durumunda ne yapabilir?

Cevap: İşçi ücretlerinin ödenmemesi halinde 4857 sayılı İş Kanunun 24. maddesine göre iş akdini haklı nedenle feshedebileceği gibi, ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.

Soru: İşçi ücretlerinin ne kadarlık kısmına dokunulamaz?

Cevap: İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz.

Soru: Banka kanalıyla yapılan ödemelerde ücret hesap pusulası verilmesi zorunlu mudur?

Cevap: İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.

Soru: İşveren işçiye hangi durumlarda ücret kesme cezası verebilir ve bunun yasal üst sınırı nedir?

Cevap: İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez. İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.

Soru: Fazla çalışma ücreti nasıl hesaplanır?

Cevap: Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Soru: Fazla çalışma ve fazla süreli çalışma yapan işçi bu süre için serbest zaman kullanabilir mi?

Cevap: Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.

Soru: Fazla çalışmanın yasak olduğu durumlar hangileridir?

Cevap: 63 üncü maddenin son fıkrasında yazılı sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı süreli işlerde ve 69 uncu maddede belirtilen gece çalışmasında fazla çalışma yapılamaz.

Soru: İşveren işçiye zorla fazla çalışma yaptırabilir mi?

Cevap: İşveren işçiye zorla fazla çalışma yaptıramaz. Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir.

Soru: İşveren işçiyi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırabilir mi?

Cevap: Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.

Soru: Hafta tatili ücretine ne zaman hak kazanılır?

Cevap: İşyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.

Soru: Genel tatil günlerinde çalışanların ücretleri nasıl ödenir?

Cevap: İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Soru: Yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır?

Cevap: Fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücretler, primler, işyerinin temelli işçisi olarak normal çalışma saatleri dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler ve sosyal yardımlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde hesaba katılmaz.

Soru: İşçi yıllık izine hak kazanması için ne kadar süre çalışması gerekir?

Cevap: İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Soru: Mevsimlik ve kampanya işlerinde yıllık izin olur mu?

Cevap: Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.

Soru: İşçi ne kadar çalışırsa ne kadar izne hak kazanır?

Cevap: İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden, b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden, c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, az olamaz. Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

Soru: Yıllık izine hak kazanmak için gerekli olan süre nasıl hesaplanır?

Cevap: Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. Şu kadar ki, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.

Soru: İşyerinde 2 yıllık çalışması olan bir işçi 6 aylık bir sağlık raporu alırsa, bu sürenin ne kadarlık bir kısmı yıllık izin süresinin hesabında çalışılmış gibi sayılır?

Cevap: 55. maddenin a bendine göre, işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler (Ancak, 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen süreden fazlası sayılmaz.). İşçi 2 yıl çalıştığı için 6 hafta, kanunda hükümden ötürü 6 hafta toplam 12 hafta yıllık izin süresinin hesabında çalışılmış gibi sayılır. Diğer kısım sayılmaz.

Soru: Yıllık izin süresi işveren tarafından bölünebilir mi?

Cevap: Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Bu iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur. Ancak, 53 üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.

Soru: İşveren tarafından verilen izinler yıllık izinden mahsup edilebilir mi?

Cevap: İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.

Soru: Hafta tatilleri yıllık izinden sayılır mı?

Cevap: Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

Soru: İşçi yıllık izin süresi içinde başka bir işyerinde çalışırsa ne olur?

Cevap: Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.

Soru: İşçinin iş sözleşmesinin sona erdirildiği durumlarda yıllık izin ücretleri ne olur?

Cevap: İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir

Soru: Yıllık izin ücretlerinde zamanaşımı ne zaman başlar?

Cevap: Bu ücretlere ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

Soru: İşveren işçinin ücretinden indirim yapabilir mi?

Cevap: Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma sürelerinin yasal olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da bu Kanun hükümlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz.

Soru: İş Kanununa göre haftalık çalışma süresi kaç saattir ve günlük en fazla çalışma saati ne kadardır?

Cevap: Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir.

Soru: Denkleştirme döneminde fazla çalışma yapılır mı?

Cevap: Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Bu süre içerisinde bazı haftalarda haftalık çalışma süresi 45 saati aşsa da bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.

Soru: Hangi durumlarda telafi çalışması yapılır?

Cevap: Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.

Soru: Telafi çalışmasında tatil edilen zamanlar nasıl telafi edilir?

Cevap: Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.

Soru: İşyeri servisinde geçirilen süreler çalışma süresinden sayılır mı?

Cevap: İşin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz.

Soru: İşçinin işyerinde her an işgörmeye hazır bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın geçen süreler çalışma süresinden sayılır mı?

Cevap: İş Kanununun 66. maddesinin c bendine göre, işçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler çalışma süresinden sayılır.

Soru: Ara dinlenmeleri, çay ve yemek molaları çalışma süresinden sayılır mı?

Cevap: Sözleşmeyle kararlaştırılmamışsa çalışma süresinden sayılmaz.

Soru: Günlük çalışma saatlerinde işçilerin ne kadar süre ara dinlenmesi kullanması gerekir?

Cevap: İşçilere; Dört saat veya daha kısa süreli işlerde onbeş dakika, Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat, yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat, ara dinlenmesi verilmesi gerekmektedir.

Soru: İşçi postalarının ne kadar sürede bir değiştirilmesi gerekir?

Cevap: Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.

Soru: Gece süresi ne kadardır?

Cevap: Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00′de başlayarak en erken saat 06.00′ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir.

Soru: İşçiler gece en fazla kaç saat çalıştırılabilir?

Cevap: İşçilerin gece çalışmaları yedibuçuk saati geçemez.

Soru: Postalar halinde çalışılan işyerlerinde çalışma süresinin bir kısmı gündüz bir kısmı gece süresine rastlarsa bu durumda işçinin çalışma süresi nasıl belirlenir?

Cevap: Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.

Soru: İşçi çalıştırma yaşı kaçtır?

Cevap: Onbeş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

Soru: Çocuklarda haftalık çalışma süresi ne kadardır?

Cevap: Temel eğitimi tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuzbeş saatten fazla olamaz. Ancak, onbeş yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz ve haftada kırk saate kadar artırılabilir.

Soru: Herkese gece çalışması yaptırılabilir mi?

Cevap: Sanayie ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır. Onsekiz yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

Soru: Kadın işçilerde doğum izni ne kadardır?

Cevap: Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.

Soru: Süt izni toplu olarak kullanılabilir mi?

Cevap: Süt iznini toplu olarak kullanmak yasa koyucunun amacına aykırıdır. Yasa koyucu iznin günlük olarak kullanılmasını öngördüğünden bu iznin günlük olarak kullanması gerekmektedir.

Soru: Kadın işçi doğumdan sonra ücretsiz izin kullanabilir mi?

Cevap: İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

Soru: Babanın doğum izni var mıdır?

Cevap: Kanunda babanın doğum iznine ilişkin herhangi bir ibare bulunmamaktadır.

Soru: İşçi özlük dosyasında ne gibi kayıtlar bulunması gerekmektedir?

Cevap: İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır.

Soru: Kimlere kıdem tazminatı ödenir?

Cevap: İş Kanununa göre; işveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri durumlar dışında (25 inci maddenin II numaralı bendinde gösterilen sebepler) iş sözleşmesi feshedilen işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ayrıca, işçi tarafından; -Sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler (Kanunun 24 üncü maddesi uyarınca) dolayısıyla,-Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, -Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla, -Yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleriyle işten ayrılmaları halinde, -Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini sona erdirmesi sebebiyle, İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı alabilecektir.

Soru: Kıdem tazminatının miktarı ne kadardır?

Cevap: İş Kanununa göre, işçinin işe başladığı tarihten hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir, bir yıldan artan süreler içinde aynı oran üzerinden ödeme yapılır, bu 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine artırılabilecektir.

Soru: İşçinin kıdemi neye göre hesaplanır?

Cevap: İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır.

Soru: Devir ve el değiştirme halinde işlemiş kıdem tazminatlarından kim sorumludur?

Cevap: İşyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır.

Soru: Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Cevap: 13 üncü maddesinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26 ncı maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de gözönünde tutulur.

Soru: Kıdem tazminatı taksitle ödenebilir mi?

Cevap: İş Kanununa göre kıdem tazminatının iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte peşin olarak ödenmesi gerekmektedir. Ancak, işçi ile işveren anlaşırsa taksitle ödemede mümkündür.

Soru: Kendi isteğiyle işyerinden ayrılan işçi kıdem tazminatı alabilir mi?

Cevap: Kendi isteğiyle ayrılması durumunda kıdem tazminatına hak kazanamazlar, ancak 506 Sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılanlar kıdem tazminatına hak kazanabilir.

Soru: Emekli olduktan sonra çalışan bir işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir mi?

Cevap: Emekli olmuş bir işçinin iş sözleşmesi kıdem tazminatına hak kazanacak bir şekilde sona ermesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanır.

Soru: İş Kanununda yaş haddinden emeklilik var mıdır?

Cevap: İş Kanununda zorunlu emeklilik ve yaş haddinden emeklilik gibi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, işçinin sağlık durumunun çalışmaya elverişli olmadığının doktor raporu ile tespit edilmesi halinde işveren işçiyi işten çıkartabilir.

Soru: İşçinin ölmesi haline kıdem tazminatını mirasçılar alabilir mi?

Cevap: Kıdem tazminatından, ölen işçinin mirasçıları da yararlanabilir.

Soru: Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi durumunda ne olur?

Cevap: İş Kanununa göre kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davalarda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre akdin feshi tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmedecektir.

Soru: İhbar ve kıdem tazminatlarında zamanaşımı süresi ne kadardır?

Cevap: BK.md.125 uyarınca, tüm tazminat alacaklarında zaman aşımı süresi 10 yıl olarak belirlendiğinden, ihbar ve kıdem tazminatlarında zamanaşımı akdin feshi tarihinden itibaren 10 yıldır.

7 Comments

  1. nebahat says:

    ben senelik izindeyim iznim bitince iş başı yapmadan direk işten ayrılabilirmiyim

  2. sskemeklilik says:

    İzne ayrılmadan önce bunu belirtseydiniz yıllık izin süreniz de ihbardan sayılırdı. İhbar süreniz ne kadar bilmiyorum ama ihbar süresi kadar beklemeniz gerekmektedir.

  3. ahmet says:

    maaşında haciz olan kişi cıkarıldığı takdirde tazmınatını %kaçı haczerdilir

  4. mehmet says:

    çaliştiğimiz işyerimizde maş artı pirim sistemi var yillik izine cıktıgımmizda pirimiz kesiliyor şirket kesme yetkisivarmi?

  5. ahmet says:

    mevsim sözleşmesi olanlar ihbar maaşı alabilirler mi !6 ayım doldu alabilirmiyim diye sordum insan kaynaklarının müdürüne alamassın dedi mevsim sözleşmesi oldugu için

  6. irem says:

    iş yerimden istifa ederek ayrıldım zaten 1,5 ay oldu iş e başlayalı.işveren 1 aylık maaşımı yatırıken 15 günlük ihbar süresini kesebilir mi.

  7. sskemeklilik says:

    Kesebilirler.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *