Yasal defterlerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle zel usulszlk cezas kesilebilmesi, usulne uygun olarak tasdik ettirilip tutulan defterlerin varl halinde mmkn olup, envanter defteri ve defteri kebir tuttuuna dair hakknda bir tespit bulunmayan irket adna defter tutmama eylemi iin birinci derece usulszlk cezas kesilmesi gerekirken, zel usulszlk cezas kesilmesinde yasaya uygunluk bulunmad hk.
stemin zeti: Davac irketin 2008 ylna ait envanter defteri ve defteri kebiri incelemeye ibraz etmemesi nedeniyle 213 sayl Vergi Usul Kanunu’nun Mkerrer 355. maddesi uyarnca kesilen zel usulszlk cezasn; yasal defterlerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle zel usulszlk cezas kesilebilmesi, usulne uygun olarak tasdik ettirilip tutulan defterlerin varl halinde mmkn olup, 2008 ylnda envanter defteri ve defteri kebir tuttuuna dair hakknda bir tespit bulunmayan davac irket adna defter tutmama eylemi iin birinci derece usulszlk cezas kesilmesi gerekirken, zel usulszlk cezas kesilmesinde yasaya uygunluk bulunmad gerekesiyle kaldran Vergi Mahkemesi kararna kar daval idare tarafndan yaplan itiraz ksmen kabul ederek, muhafaza sresi iinde olmak zere inceleme elemannca yaplan tebligata ramen yasal defter ve belgelerin mazeretsiz olarak ibraz edilmemesi halinde zel usulszlk cezas kesilebilecei, vergi mahkemesinin ibraz edilmeyen defterlerin hi tutulmam olmas halinde usulszlk cezas kesilmesi gerektii yolundaki yargs, defterlerini tutan mkelleflerin ayn eylem nedeniyle daha ar ceza ile kar karya kalmasna yol aacandan, hakkaniyete uygun dmedii, bu durumda ibraz ykmllnn yerine getirilmemesi halinde zel usulszlk cezas kesileceinin duyurulduu yazl bildirime karn verilen srede ilgili defterlerini incelemeye ibraz etmeyen davac adna zel usulszlk cezas kesilmesinde yasaya aykrlk bulunmad ancak, cezann 5904 sayl Yasa ile belirlenen 1.000 TL ceza miktarn aan ksmn kaldrlmasnn hukuka uygun decei gerekesiyle cezann 1.000 TL’ye isabet eden ksmn kaldran, bu miktar aan ksm ynnden itiraz reddeden Blge dare Mahkemesi kararnn; 213 sayl Vergi Usul Kanunu’nun “Defter Tutma” balkl kinci Ksmnda yer alan 171. maddesinde mkelleflerin, bu Kanun’a gre tutacaklar defterleri, vergi uygulamas bakmndan, maddede saylan maksatlar salayacak ekilde tutacaklarnn hkme baland, ayn Kanun’un 253. maddesi ile de tutulan defterlerin muhafaza edilmesi mecburiyeti getirildii, 213 sayl Kanun’un 86, 148, 149, 150, 256 ve 257. maddelerinde yer alan zorunluluklar ile mkerrer 257. madde uyarnca getirilen zorunluluklara uymayan 1. snf tccarlar hakknda maddede belirtilen tutarda zel usulszlk cezas kesileceinin belirtildii, atf yaplan 256. maddede de, mkelleflerin, muhafaza etmek zorunda olduklar her trl defter, belge ve saylan dier kaytlarn muhafaza sresi ierisinde yetkili makam ve memurlarn talebi zerine ibraz etme zorunluluunun getirildii, dava konusu olayda, davac irketin 2008 yl defter ve belgelerinin incelenmek zere istenmesine ramen envanter ve defteri kebirin ibraz edilmemesi zerine zel usulszlk cezas kesildii, ancak defter ve belge ibraz etmeme nedeniyle zel usulszlk cezasna dayanak oluturan ibraz zorunluluunun yerine getirilmesi iin defter tutma ve muhafaza etme koullarnn gereklemi olmas yani, “defter ve belge ibraz etmeme” fiilinin gereklemesi iin ncelikle, defter tutma ve bu defterleri muhafaza etme halinin gereklemesi gerektii, nitekim Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinin (a) fkrasnn son paragrafnda; “varl noter tasdik kaytlar veya sair suretlerle sabit olduu halde, inceleme srasnda vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fkra hkmnn uygulanmasnda gizleme olarak kabul edilir” denilmek suretiyle usulne uygun olarak tutulan ve defter ve belgelerin ibraz edilmeme halinin kaaklk suunu oluturduu kabul edilmi olmakla, defter ve belgelerin hi tutulmamas halinin 213 sayl Vergi Usul Kanunu’nun 352. maddesi uyarnca I. derece usulszlk cezasn gerektirmesi karsnda; hi tutulmayan defterlerin ibraz edilmemesi nedeniyle zel usulszlk cezas kesilmesinde mevzuata uygunluk grlmedii ileri srlerek Dantay Basavcs tarafndan kanun yararna bozulmas istenmitir.
Karar: 213 sayl Vergi Usul Kanunu’nun 172. maddesinde, bu Kanun esaslarna gre defter tutmaya mecbur olan gerek ve tzel kiiler; 182. kitchen cabinets . maddesinde de bilano esasnda tutulmas gereken defterler saylm, bu Kanun’a gre tutulmas mecburi olan defterlerden herhangi birinin tutulmam olmasnn, usulszlk fiili olduu ve birinci derece usulszlk cezas kesilmesini gerektirdii Yasa’nn 351. maddesinde hkme balanmtr.
213 sayl Yasa’nn 253. maddesinde, bu Kanun’a gre defter tutmak mecburiyetinde olanlarn, tuttuklar defterleri ilgili bulunduklar yl takibeden takvim yl bandan itibaren be yl sre ile muhafaza etmeye mecbur olduklar, ayn Kanun’un 256. maddesinde de, mkelleflerin muhafaza etmek zorunda olduklar her trl defter, belge ve saylan dier kaytlarn muhafaza sresi iinde yetkili makam ve memurlarn talebi zerine ibraz ve incelemeye sunmak zorunda bulunduklar kurala balanm, Yasa’nn Mkerrer 355. maddesinde, 256. maddede yer alan zorunluluklara uymayanlara zel usulszlk cezas kesilmesi ngrlmtr.
Defterlerin ibraz ykmllnn yerine getirilebilmesi, defter tutma ve muhafaza etme koullarnn varlna bal olup, bu koullar bulunmadka zel usulszlk cezas kesilmesini gerektiren ibraz etmeme eyleminin ilenip tamamlanmasndan sz edilemez. Nitekim yasa koyucu defterlerin hi tutulmamas eyleminin yaptrmn 213 sayl Yasa’nn 351. maddesinde ayrca dzenlemitir.
Daval idarenin 25.3.2009 gnl yazsyla 2008 ylna ilikin defter ve belgelerinin ibraznn istenmesi zerine, noter tarafndan tasdikli yevmiye defteri ile al ve sat faturalarn incelemeye sunan davacnn envanter defteri ve defteri kebiri ibraz etmemesi nedeniyle 213 sayl Yasa’nn Mkerrer 355. maddesi uyarnca zel usulszlk cezas kesilmitir. Bilano esasnda tutulmas zorunlu olan ve tasdikine ilikin tarh dosyasnda bilgi bulunmayan bu defterlerin tutulmad taraflar arasnda tartmasz olup, tutulmayan envanter defterinin ve defteri kebirin ibraz ykmlln yerine getiremeyecei ak olan davacnn iledii fiilin 213 sayl Yasa’nn 352. maddesi uyarnca birinci derece usulszlk cezas kesilmesini gerektirmesi karsnda, sz konusu defterlerin ibraz edilmediinden bahisle kesilen zel usulszlk cezasnda yasaya uygunluk grlmemitir.
Aklanan nedenlerle Dantay Basavcs’nn temyiz isteminin kabul ile Blge dare Mahkemesi kararnn, 2577 sayl dari Yarglama Usul Kanunu’nun 51. maddesi uyarnca kanun yararna ve hkmn hukuki sonularna etkili olmamak zere bozulmasna oybirliiyle karar verildi.
