Gülce sormuş
AGİ hesaplamaları ile ilgili bir sorum olacak? Ay içinde işe giren veya işten ayrılan kişinin AGİ oranı nasıl hesaplanıyor? Eş ve çocuk içinde ayı tam çalışmayan kişinin AGİ miktarını ne şekilde hesaplıyoruz?
İyi Çalışmalar.
Asgari geçim indirimi 04 Aralık 2007 Tarih ve 26720 numaralı Resmi Gazetede yayımlanmış olan 265 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
İlgili tebliğdeki birkaç cümleyi burada tekrarlamak gerekiyor.
Ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarı, elde ettiği ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olduğundan, mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye herhangi bir iade yapılmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan Gelir Vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla çarpılması sonucu bulunacak indirim tutarının 1/12’sinin aylık olarak hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi suretiyle bulunacaktır.
Asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlası dikkate alınmayacaktır.
Yukarıdaki cümlelere bakarak ay içinde işe girmiş ya da ay içinde işten çıkmış bir kişinin agisi hesaplanırken sanki o işçi hiç çıkmamış gibi agi hesaplanıp daha sonra işçinin bordrosundaki gelir vergisi tutarına bakılır. Şayet çalışanın gelir vergisi hesaplanan agi tutarından büyükse sadece agi tutarı kadarı ödenir, fazlası ödenmez. Şayet agi tutarı gelir vergisinden büyükse bu sefer de sadece agi kadar tutarı işçiye ödenir.
Zaten ilgili tebliğde de bir hesaplama var. Hesaplama 2008 yılı için yapılmıştır. Bu verileri 2010 yılı ya da hangi yılda iseniz o yılın başlangıcındaki Asgari ücreti aşağıdaki hesaplamaya dahil ederek hesaplayabilirsiniz.
Örnek 5:
Eşi çalışan ve bir çocuğu bulunan bir asgari ücretlinin, 2008 Ocak ayında 15 günlük süre çalışması halinde, asgari geçim indirimi tutarı şu şekilde hesaplanacaktır.
2008 yılında Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (562,50 x 12=) : 6.750,00 YTL
Mükellefin Asgari Geçim İndirimi Oranı : % 57,5
– Mükellefin kendisi için % 50
– Mükellefin çocuğu için % 7,5
Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar (6.750,00 x % 57,5=) : 3.881,25 YTL
Asgari Geçim İndiriminin Yıllık Tutarı ( 3.881,25 x % 15=) : 582,19 YTL’dir.
Bu ücretlinin ocak ayı için, asgari geçim indirimi mahsup işlemi aşağıdaki şekilde gerçekleştirilecektir.
– 2008 yılı Ocak Ayı Brüt Ücreti : 281,25 YTL
– 2008 yılı Ocak Ayı Tevkifat Matrahı : 239,06 YTL
– 2008 yılı Ocak Ayı Ücretinden Hesaplanan Gelir Vergisi : 35,86 YTL
– 2008 yılı Ocak Ayı Mahsup Edilecek Asgari Geçim İndirimi Tutarı : 48,52 YTL
– 2008 yılı Ocak Ayı Ödenecek Gelir Vergisi : 0,00 YTL’dir.
Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınacağından hesaplanan yıllık tutarın 1/12’si olan (582,19/12=) 48,52 YTL’si Ocak ayına ait gelir vergisi tutarından (35,86 YTL) mahsup edilecektir.
Asgari geçim indirimi tutarı, hesaplanan gelir vergisi tutarından fazla olamayacağından bu ücretli, asgari geçim indiriminden 48,52 YTL yerine gelir vergisi tutarı olan 35,86 YTL kadar yararlanacak olup mahsup edilecek kısmın fazla olması nedeniyle iade yapılmayacaktır.
Buna göre, işveren mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarı kadar yani 35,86 YTL ücretliye daha fazla ödeme yapacaktır. Diğer bir ifadeyle ücretlinin net eline geçen tutar 201,52 YTL iken 237,38 YTL olmaktadır.
