15 yıl ile kıdem tazminatını alanlara ihbar süresi yok
İşçilerin, 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 günü tamamlamaları şartıyla, en son çalıştıkları işyerinde en az bir tam yıl çalışmış olmak diğer koşuluyla işlerinden kendileri ayrılarak kıdem tazminatı alma hakları vardır ve işten ayrılmada ihbar süresi yoktur… Aynı işçinin daha sonra emeklilik yaşını beklerken artık bir daha çalışmaması yasak da değildir…
Ali bey, 15 yıllık sigortalılık süremi doldurdum bu sürenin 14 yıl 7 ayını şu anda çalıştığım işyerinde doldurdum. Yazınızda belirttiğiniz gibi “Sosyal Güvenlik Merkezine gidip, “kıdem tazminatı alabilir” yazısını alarak noter aracılığıyla işyerime gönderdiğimiz taktirde tazminatımızı alabileceğimizi belirtmişsiniz. Bu işlemin sonrasında işyerim kıdem tazminatını öderse o işyerinde zorunlu çalışma sürem söz konusu mu? Tazminatı alıp isten ayrıldıktan hemen sonra başka bir işyerinde çalışabilir miyim? Sanem Kavcı
1999 yılında emeklilikte, üçüncü şart olarak yaş kuralı getirildi ama işçilere bir de yaş şartı hariç diğer şartları tamamladıklarında emeklilik yaşlarını evlerinde beklemeleri hakkı da 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesine 5’inci bent olarak eklendi. İşte burada işyerinde kıdem tazminatı alarak ayrılma niyetinin ne olduğu çok önemli. Şayet, emeklilik yaşınızı beklemek üzere evinde dinlenmek üzere ayrılıyorsanız kıdem tazminatı alma hakkı var. Yok aslında başka bir işyerinde iş buldunuz ama bu işyerindeki kıdem tazminatını alıp diğer işyerinde işe başlama niyeti varsa bu durumda kıdem tazminatı alma hakkınız yok. Fakat, daha teknolojik gelişmeler niyet okuma makinası icat da edemediler. Bu hakkı kullanmak için bağlı olunan Sosyal Güvenlik Merkezinden “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı alıp işverene vermek gerekir. Normal şartlarda bu belgenin bir defa verilmesi yerinde olur ama SGK bu konuda daha önce verdiği belgeleri saklamadığı ve bilgisayarlarına da işlemediği için birden fazla alma hakkı ve birden fazla defa kullanma hakkı olabiliyor. Bu arada bu yazıyı işveren verdiğiniz an işi bırakabilirsiniz, öyle 2,4,6 veya 8 hafta ihbar öneli süresini bekleme diye bir şey yok.
***İşe girmek de yasak değil
Öte yandan, gerçekten emeklilik yaşını evinde beklemek üzere işyerinden ayrılıp, kıdem tazminatını alana ama bir müddet sonra planların uymadığından veya başka sebeplerle karar değiştirip bir başka işyerinde işe başlamak ise yasak değil. İşte burada cevabı verilecek soru şu, işyerinden kıdem tazminatı alıp giderken gerçek niyeti-amaç nedir? Amaç başka bir işyerinde işe girmek ise kıdem tazminatı hakkı değil. Bu konuda yargının görüşü de bu doğrultuda olup size örnek bir mahkeme kararından bazı bölümler veriyorum.
Örnek yargı kararı
Yargıtay 9’uncu Hukuk Dairesi Esas: 2006/2716, Karar: 2006/8549, Tarih: 04.04.2006
ÖZET: 506 Sayılı Kanun’un 60. maddesinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya yine aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle işçilerin kıdem tazminatına hak kazanabileceği hükme bağlanmıştır. Düzenlemenin amacı, pirim ödeme ve sigortalılık süresi yönünden emeklilik hakkını kazanmış olsa da diğer bir ölçüt olan emeklilik yaşını beklemek zorunda olan işçilerin, bundan böyle çalışma olmaksızın işyerinden ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alabilmelerini sağlamaktır. Şüphesiz işçinin bu ayrılmasından sonra yeniden çalışması gündeme gelebilir ve Anayasal temeli olan çalışma hakkının ortadan kaldırılması beklenmemelidir. Bu itibarla işçinin ilk ayrıldığı anda iradesinin tespiti önem kazanmaktadır. (506 s. SSK. m. 60, geçici madde 81) (1475 s. İş K. m. 14)
*****************************
SGK, “Basamak Mağduru Kalmadı” dedi
Dün bu köşeden, okurumuz Gazi Yıldırım’a “Bağ-Kur basamak mağdurları için dava hala tek geçerli yol” demiştik. Ancak, sabah 9’da SGK Başkanlığı’ndan aradılar ve Bağ-Kur basamak mağdurları için SGK Başkanlık makamının oluruyla, mağduriyetlerin giderilmeye başlandığını ve paralarının gönderilmeye devam edildiği bilgisi verildi. Mağduriyet giderilirken, Yargıtay kararlarının baz alındığını ama bazıların 20 bin lira gibi fark birikmiş para gönderilirken bazı basamak satın alanların emekli aylığında farklılık oluşmadığını belirttiler. Gazi Yıldırım’ın da bu kişiler arasında olabileceği belirtilmiştir.
Ali TEZEL
